Kote ideyal la pou vakans, lin de myèl, randone, vizit vizite ak plis ankò. Zile paradi sa a, ki sitiye nan sid Ayiti, toupre Île-à-Vache, ofri yon anviwònman pitorèsk ki fè li yon destinasyon chwa. Yon ti kout wòch soti nan Île à Vache, yon zile 128 km² benyen nan dlo kristal klè nan Lanmè Karayib la, Île des Amoureux se yon bèl bijou yo eksplore an Ayiti. Jis 5.50 mil naval soti nan vil la kotyè nan Okay, zile sa a fasil pou jwenn. Vwayajè yo ka rive nan vil Okay la nan machin oswa patisipe pou vòl charter ki rive nan ayewopò rejyonal la. Soti nan pò Les Cayes, yon kout bato vwayaj 20 minit pral mennen ou nan destinasyon mayifik sa a. Istwa kaptivan Île à Vache ajoute yon dimansyon siplemantè nan eksperyans ou. Yon fwa yon refij pou pirat ak boukane, zile sa a te surnome "Treasure Island". Jodi a, li kontinye charme vizitè yo ak anbyans natif natal li yo, plaj primitif ak dlo kristal klè. Kit ou ap chèche pou detant plaj, avanti anba dlo, yon escaped amoure, yon avanti ekzotik oswa dekouvèt kiltirèl, Lovers’ Island gen tout bagay. Plonje nan dlo klè yo eksplore resif koray kolore, vwayaje nan vejetasyon Fertile, oswa tranpe nan atmosfè a trè aktif nan mache lokal yo. Pou koup kap chèche romans, pa gen anyen tankou yon promenade solèy kouche sou plaj la, ki te swiv pa yon dine chandèl anba zetwal yo. Lovers’ Island se pi plis pase jis yon destinasyon vakans, li se yon vrè refij lapè kote avanti ak detant rankontre. Si ou se yon renmen detant oswa yon avanturyé nan kè, zile sa a pral sedui ou ak cham natif natal li yo ak peyizaj mayifik. Anbake nan yon escaped inoubliyab epi dekouvri tout sa Ayiti gen pou ofri nan paradi zile sa a.
“Ayiti ak jeni enkwayab li” se gwo konpetisyon vil Lowell, Massachusetts, te gen plezi òganize le 5 oktòb la. Oganize pa IVAP Ayiti, yon òganizasyon ki, malgre anpil difikilte, rete fidèl ak misyon li. IVAP kwè byen fèm ke nouvo Ayiti a deja ekri yon kote, e se nou menm, nan aksyon nou, pou nou fè l tounen yon reyalite e toujou mete aksan sou li. Pakonsekan nesesite pou òganize yon konpetisyon konsa.
Plizyè syèk de sa, nan kè Oseyan Atlantik la, yon zile nan bote kaptivan ak richès enkwayab, yo rele Ispanyola, atire atansyon a nan pwisan nan mond lan. Dekouvri pa Christopher Columbus nan 1492, zile a te vin sant lan nan dezi. Men, pouvwa kolonyal yo poko konnen ke zile a kache nan li yon pèp endommabl. Tainos yo, premye abitan yo, reziste anvayisè a ak lespri libète a. Yo kraze, men lespri san donte yo pèsiste nan van an, sou tè a, epi, anpil pita, nan rèv esklav Afriken ki pral vini yo. Syèk pase e, anba jouk san pitye kolon fransè yo, zile a transfòme nan yon vas jaden kann, kiltive pa men esklav ki soti Lafrik. Gason ak fanm sa yo, depòte kont volonte yo, pote nan yo lespwa yon jou pou yo libere tèt yo, pou yo kase chenn opresyon yo. Epi se rèv sa a, dife sakre sa a, ki pral pete nan yon revòlt tèlman gwo ke li pral make istwa mond lan pou tout tan.
Ayiti se pi plis pase yon zile Karayib la. Li se yon peyi ki rich nan istwa, kilti, gastronomi, ak lanati. Dèyè defi li te rankontre yo, Ayiti klere ak eritaj inik li ak gwo wòl istorik li. Men sèt reyalite kaptivan ki montre poukisa Ayiti se yon peyi ki gen fyète.
23 mas 2024, nan yon atmosfè ki chaje ak emosyon ak refleksyon, Alliance française de Jacmel te temwen yon evènman kiltirèl inik nan kalite pa l. An kolaborasyon ak Jacmel Jazz Festival, Plume en Quête te prezante yon espektak captivan ki gen tit “Fanm ayisyen an se yon avantaj”. Sou direksyon atistik Jean Kenia, espektak kaptivan sa a te tire sou ekriti pwovokan pi popilè filozòf Simone de Beauvoir. Atravè pèfòmans atistik enpresyonan, odyans lan te transpòte nan yon vwayaj entrospektif sou wòl santral fanm nan sosyete ayisyen an. Espektatè yo, ki te vini an gwo kantite temwen evènman sa a, te pwofondman manyen pa pouvwa a evok nan montre nan. "Se te yon eksperyans enkwayab," te di yon spektatè. "Emisyon sa a te kaptire fòs ak detèminasyon fanm ayisyen yo nan yon fason frapan." Pi lwen pase aspè atistik li yo, montre sa a tou soulve kesyon enpòtan sou egalite sèks ak otonòm fanm yo. Lè li mete aksan sou kontribisyon esansyèl fanm ayisyen yo nan sosyete a, li mande pou yon refleksyon kolektif sou nesesite pou ankouraje jistis sosyal ak egalite sèks. An brèf, sware sa a nan Alliance Française te pi plis pase jis amizman: se te yon temwayaj vibran sou fòs, rezistans ak bote fanm ayisyen yo, ansanm ak yon apèl nan aksyon an favè yon avni ki pi jis ak pi ekitab pou tout moun. .
Ayiti, yon zile ki sitiye nan Karayib la, pa jeyografikman oswa politikman atache ak Lafrik. Sepandan, malgre distans ak diferans jeyografik, Ayiti ak Lafrik pataje yon lyen istorik, kiltirèl ak espirityèl trè solid, ki te fòje pa syèk nan istwa komen, ki gen ladan komès esklav la, kolonizasyon ak lit pou libète. Men, eske Ayiti fè pati Afrik? Ann eksplore kesyon sa a nan diferan ang, mete aksan sou rasin Afriken ki fòme Ayiti jiska jodi a.
Sitadèl Laferrière, ki chita majesteman sou tèt mòn vèt yo nan nò Ayiti, kanpe kòm yon senbòl dirab nan rezistans ak grandè nasyon ayisyen an. Moniman istorik enpresyonan sa a se pi plis pase jis yon estrikti wòch; li enkòpore lespri libète ak fyète ki anime pèp ayisyen an.
Nan panorama dijital Ayiti a, Guy Alain Appolon parèt kòm yon figi esansyèl sitou nan domèn devlopman entènèt. Non li rezone kòm yon referans pou bon jan kalite ak inovasyon. Ki sa ki mete Appolon apa se kapasite li nan rantre atizay ak kòd, yon kapasite fòje pa talan miltip li yo, sitou kòm yon pent, designer grafik òdinatè ak mizisyen, ki ba li kreyativite ekstraòdinè.
Ayiti, pèl Zantiy yo, se yon zile Karayib ak yon istwa rich ak konplèks. Sepandan, estati espesyal li kòm premye nasyon nwa gratis nan mond lan ba li yon plas inik nan annal listwa yo. Ti zile sa a te sèn nan yon revolisyon ekstraòdinè ki te lakòz endepandans, konsa make kòmansman yon nouvo epòk pou kominote nwa a ak abolisyon esklavaj la. Ann fouye nan istwa kaptivan nesans premye repiblik nwa a, Ayiti. b~Epòk kolonyal la ak esklavaj~b Istwa Ayiti a remonte ak arive Ewopeyen yo nan 15yèm syèk la, lè Christopher Columbus te dekouvri zile a. Kolon Ewopeyen yo, sitou panyòl ak franse, te entwodui esklavaj pou eksplwate resous zile a, tankou sik, kafe ak koton. Popilasyon endijèn Ameriken endijèn yo te dezime, sa ki te prepare wout la pou enpòtasyon masiv esklav Afriken yo. b~Revolisyon ayisyen an~b Nan dat 14 out 1791, esklav ayisyen leve kont moun k ap opresè yo, sa ki te pwovoke Revolisyon ayisyen an. Sou lidèchip figi emblématiques tankou Toussaint Louverture, Jean-Jacques Dessalines ak Henri Christophe, esklav ensije yo te enflije defèt lame Ewopeyen yo, demontre yon rezistans feròs ak yon demand dezespere pou libète. b~Deklarasyon Endepandans lan ak kreyasyon Repiblik Ayiti~b 1ye janvye 1804, Ayiti te pwoklame endepandans li, li te vin tounen premye nasyon nwa gratis nan mond lan. Deklarasyon istorik sa a senbolize fen esklavaj la ak triyonf volonte yon pèp ki deside viv lib. Repiblik Ayiti te fèt nan lit ak san, revandike otonomi li an fas ak pouvwa kolonyal yo. b~Defi apre endepandans~b Sepandan, endepandans pa t vle di fen defi pou Ayiti. Peyi a te oblije fè fas a presyon ekstèn, reparasyon Lafrans te enpoze an echanj pou rekonesans endepandans li, osi byen ke ajitasyon entèn yo. Malgre obstak sa yo, Ayiti te fè efò pou konstwi yon nasyon lib e souveren. Istwa Ayiti a se istwa yon nasyon ki te simonte defi inonbrabl pou parèt kòm yon pyonye libète pou popilasyon nwa a. Revolisyon ayisyen an rete yon egzanp inik nan rezistans, kouraj ak detèminasyon, e Ayiti kontinye pote flanbo endepandans la nan mond kontanporen an. Eritaj ti zile Karayib sa a toujou rete jodi a, li raple mond lan libète se yon dwa inivèsèl ki ka genyen menm nan sikonstans ki pi difisil yo.
Festival Djaz Jakmèl la, youn nan evènman kiltirèl ki pi prevwa nan ane a ann Ayiti, retounen an fòs ak 8èm edisyon li. Òganize pa asosyasyon kiltirèl ki gen menm non an, sou direksyon Richecard Cine, prezidan fondatè, festival la ap dewoule 30 avril 2024 nan vil pitorèsk Jakmèl, konnen pou richès eritaj atistik ak kiltirèl li.
Sitiye nan metwopòl sid Ayiti, nan komin Camp Perrin, toupre vil Okay, Saut Mathurine se youn nan pi gwo ak enpresyonan kaskad dlo ann Ayiti. sit natirèl sa a se yon trezò vre pou rayisab lanati, avanturyé ak touris nan rechèch nan bote natif natal. Si se rejyon sid peyi DAyiti li te ye pou anpil plaj kaka kleren li yo anba pwa solèy Zantiy yo, anpil twou wòch li yo, fò tout kalite ak lòt sit istorik enpòtan. Pami tout gwo richès natirèl sa a, gen vil ki kanpe deyò pou bò eksepsyonèl yo. Epi ki pa kite moun ki vle vizite yo endiferan. So Mathurine a se jisteman youn nan yo. Saut Mathurine a kanpe deyò pou wotè enpresyonan li yo ak koule pwisan, kreye yon spektak mayifik natirèl. Kaskad dlo a, ki koule ak fòs nan yon pisin, se ki fòme ak dlo klè, turkwaz, pandan y ap bay yon anviwònman idilik ak lapè pou moun ki benyen la. Nan lòt mo, vizitè yo ka pwofite anviwònman mayifik sa a pou yo detann, piknik oswa naje nan dlo fre ak dinamize Mathurine Falls.
Si w ap chèche yon eksperyans mizik inoubliyab ete sa a, pa gade pi lwen pase Sumfest an Ayiti. Festival sa a ki enkoni reyini pi gwo non nan sèn mizik ayisyen an pou yon wikenn fou, tout nan yon kad idilik bò lanmè Se poutèt sa Sumfest se evènman ki pa dwe rate pou tout moun ki renmen mizik ak kilti ayisyen.
Ayiti okipe yon plas inik ak ikonik nan listwa mondyal la kòm premye Repiblik nwa endepandan. Reyalite istorik sa a, ki anrejistre nan annal mond lan, se yon sous fyète pou pèp ayisyen an ak yon enspirasyon pou mouvman libète ak egalite atravè syèk yo. Ann dekouvri ansanm evènman ki te mennen nan fe istorik sa a ak enpak li sou sèn entènasyonal la.
Premye nasyon nwa ki te libere tèt li anba esklavaj ak pran endepandans nan men Lafrans an 1804 e ki te enfliyanse lòt mouvman liberasyon atravè mond lan, enspire lit pou libète ak egalite.
Ayiti beni ak peyizaj natirèl espektakilè, ki gen ladan plaj sab blan, mòn ak divèsite biyolojik rich.
Ayiti gen yon eritaj istorik rich, ki gen ladan sit tankou Sitadèl Laferrière ak Palè Sans-Souci, ki nan lis UNESCO Mondyal Eritaj.
Ayiti gen yon kilti rich ak divèsifye, enfliyanse pa eleman Afriken, Ewopeyen yo ak endijèn. Mizik, dans, atizay ak kizin ayisyen yo selebre atravè lemond.
