Nouvèl / Lòt

Ki kapital peyi Dayiti?

Pòtoprens se kapital dinamik e istorik peyi Dayiti. Sitiye nan Bay nan menm non yo, vil sa a se pi plis pase jis yon sant administratif. Li enkòpore nanm peyi a atravè istwa li, kilti vibran li, ak rezistans li an fas defi yo. Ann chèche konnen poukisa Pòtoprens se kè Ayiti ki bat.

7 kote touris an Ayiti ke ou dwe vizite

Ayiti, "Pèl Zantiy yo," se pi plis pase yon destinasyon bò lanmè. Peyi sa a plen ak sit inik istorik, natirèl ak kiltirèl ki bay temwayaj sou sot pase rich li yo ak divèsite biyolojik eksepsyonèl. Men yon seleksyon 7 kote ki dwe wè ki pral plonje w nan kè istwa, kilti ak bote Ayiti.

Pitye ​​oswa travay yon vye nanm kraze anba pwa yon egzistans ki gou tankou absent

Mo kriz la gen yon kantite enfini siyifikasyon. Pa gen entansyon revele yo tout apremidi sa a. Sepandan, gen kèk klarifikasyon ki nesesè. Yon timoun paran yo pa gen ase kòb nwèl sa a pou achte l yon poupe Little Black Mermaid lanse yon kolè epi fèmen tèt li nan chanm li san li pa manyen manje l pou jounen an. Yon ti gason yon vwazen te anpwazonnen chen toudenkou pou l te tire revanj oswa apre li te pran laraj, li te pèdi yon zanmi fidèl lannwit lan, antre nan kriz. Finalman, yon sosyete nan priz tout kalite chanjman epi ki gen lidè yo san kolòn vètebral, petèt pwolonje nan yon gwo kriz. Nan premye ka a, jenn fi a boude atire atansyon a nan paran li yo nan lòd yo santi yo apresye pa timoun laj li nan lekòl la oswa nan katye a. Jodi a, anviwon trant minit negosyasyon yo kapab ase pou jwenn yon solisyon dirab. Nan tan mwen an, kèk kou byen file nan senti a ta mete yon fen nan kapris sa a. Men, limanite ap evolye, yo di. Nan dezyèm ka a, ti gason sa a ka souri ankò apre kèk semèn. Li bezwen yon ti atansyon epi, pwobableman, yon lòt chen. Kòm Stendhal ta di, sèlman pasyon triyonf sou pasyon. Nan dènye ka a, sosyete sa a dirije pa inepts se souke nan nwayo li yo. Enstitisyon li yo ka dezentegre youn pa youn. Fòs vivan yo fonn nan pa gen tan. Sitiyasyon sa a kreye yon tsunami sosyete ki detwi tout lavi nan kominote sa a. Se vre wi yon kriz. Kriz la nan pwen de vi sa a konstitye yon sitiyasyon alarmant, dezespere nan egzistans la nan yon kominote kote pa gen anyen k ap mache byen. Dezòd ap gouvènen siprèm la. Sans nan lavi a disparèt. Moun nan ka pran priyorite sou kominote a. Tout moun ap eseye rezoud pwoblèm yo san yo pa enkyete sou lòt moun. Vwazen ki pi pre a rlege ane limyè lwen. Ki jan yo ale nan kreyasyon? Ki jan nou ka kontinye vin ansent lòt? Ki jan atis la ka absòbe gwo dekourajman kolektif sa a kòm yon sous motivasyon? Se kesyon sa yo mwen bezwen reponn. Yon atis wè ak santi sa mòtèl òdinè pa ka menm imajine nan yon lavi de mil ane. Li kreye pou denonse, lè konsyans li kòm yon moun ap revòlte. Li egzalte ewo yo oswa peyi a selon santiman li. Li chante nan bote nan yon fanm irézistibl, kaptivan oswa lèd resplende. Li ka sèvi ak dezolasyon ki antoure a tou pou l bay lavi yon sans. Kreye nan literati tankou nan boza an jeneral pa depann de sitiyasyon an. Zak kreyasyon an depann de dispozisyon kreyatè a. Evènman yo paralize kèk ak galvanize lòt. Kreye se agreyab. Se poutèt sa tout moun jwi selon fantasy yo. Ekri ouvri pòt pou chanje. Ekriven an pran yon gade diferan nan mond lan. Lè li mete tèt li nan reyalite li anbeli li, fè li pi bon oswa efreyan selon mesaj li gen entansyon pataje. An tou, avèk li lavi pa janm estatik. Ekri se mete mond lan nan yon bokal pou eksplore linivè a. Atis la reflechi sou travay li nan tout move tan. Oswald Durand te kontan wè bèl kò Choucoune nan obsèvatwa sekrè li a. Musset, nan lòt men an, te nan doulè ekri sou lannwit Oktòb li. Kanta Dany Laferrière, nan ekzil, li dekri laterè diktati Divalye a ak neglijans jèn fi nan katye li a nan monn vyolan e danjere sa a. Alafen, ekriven an ap viv nan yon sosyete ak valè ke li pataje oswa ou pa. Yo kondisyone egzistans li oswa yo pa gen okenn enfliyans sou li. Nan plizyè fason, mond lan ki antoure sèvi kòm laboratwa li. Li fè eksperyans li yo la. Li pran yon nouvo gade nan mond lan, chire, dezagre, melankoli, vyolan, plen ak anmè depann sou atitid li. Pitié se travay yon vye nanm kraze anba pwa yon egzistans ki gou absent. Jenn Mike Bernard Michel ap viv sou ekspeditif ak manti. Men lavi yo tonbe sou li ak vyolans endèskriptibl. Malè anbrase l lajounen kou lannwit. Se poutèt sa nou ta dwe abandone? Musset te renmen di: “nonm se yon apranti, doulè se mèt li. E pesonn pa konnen tèt li jiskaske li fin soufri. » Atis la dwe pwodui anba tout syèl. Sa a se vokasyon li. Moun enkonpetan ki sou pouvwa a, bandi legal oswa otowout, gwo pri lavi a, chomaj, kè kase se tout bagay ki sousi pou li. Si se vre ke yon vant grangou pa gen zòrèy, reyalite a rete ke li kenbe sèvo a alèt. Non, li ankouraje l ’nan pwen nan kreye travay intemporel. Mesye Mercy, ou gen yon avni briyan devan ou. Travay Jean Rony Charles, liv la disponib nan Éditions Repérage.

Citadelle Laferrière: Pi gwo moniman istorik an Ayiti

Sitadèl Laferrière, ki chita majesteman sou tèt mòn vèt yo nan nò Ayiti, kanpe kòm yon senbòl dirab nan rezistans ak grandè nasyon ayisyen an. Moniman istorik enpresyonan sa a se pi plis pase jis yon estrikti wòch; li enkòpore lespri libète ak fyète ki anime pèp ayisyen an.

E si ou te Chef Leen, ki plat ou ta chwazi pou fè pwomosyon Ayiti?

Chef Leen! Yon non ki te fè wonn sou rezo sosyal yo nan semèn ki sot pase yo! E pou yon bon rezon: chef ayisyen an te reprezante Ayiti nan Guinness World Records pandan yon konpetisyon gastronomik ekstraòdinè. Defi sa a te fèt nan kwit manje pandan 8 jou san rete, yon fason odas pou selebre richès cuisine ayisyen an. Se an Frans, pi presizeman nan restoran Anba Le Pont, ki chita nan Saint-Denis, ke Leen Excellent te antre nan avanti eksepsyonèl sa a. Apati lendi, 7 avril 2025, li te kwit manje san rete pou nèf jou youn apre lòt, totalize 187 èdtan nan tan reyèl pou kwit manje (apre yo fin retire repo legal yo). Yon pèfòmans istorik, ki konbine andirans, pasyon ak fyète kiltirèl. Kidonk, si w te nan plas Chef Leen, ki premye plat ou t ap kwit pou reprezante cuisine ayisyen an nan lemonn? Ekip editoryal Haïti Wonderland te poze kèk lektè kesyon sa a: gen kèk ki te reponn san ezitasyon: diri blan, sòs pwa, ak legim, ke yo rele GOAT. Gen lòt ki te opte pou yon bon lalo, yon bouyon pye kochon bon gou, yon bon tchaka oswa menm diri a pi popilè maten. Bay divèsite sa a, mwen te chwazi prezante chak plat mansyone nan sondaj la ba ou pandan semèn yo.

KSPGKS: Yon kanpay inovatif pou sansibilize jèn yo kont VIH/SIDA

VIH/SIDA rete yon gwo menas pou sante piblik, sitou pami jèn yo ann Ayiti. Fè fas ak reyalite sa a, LEAD-ACADEMY, yon òganizasyon ki te fonde an Desanm 2020 pa Dwinny Belval, angaje nan pwojè “KANPAY SANSIBILIZASYON POU GOUMEN KONT HIV/AIDS” (“Kanpay Sensibilizasyon Konbat VIH/SIDA”). Inisyativ sa a, ki te lanse nan kad Jounen Mondyal VIH/SIDA, vize mobilize timoun lekòl Kafou yo epi ankouraje konpòtman responsab devan epidemi sa a.

Pwodiksyon Sèl an Ayiti: Konesans Tradisyonèl nan Kè Ekonomi lokal la

Pwodiksyon sèl ann Ayiti se yon konesans zansèt ki jwe yon wòl esansyèl nan ekonomi zòn kotyè yo. Rejyon ki pi rekonèt pou pwodiksyon sèl yo se Salines de Petite-Rivière de l’Artibonite, kòt Île de la Gonâve, Salines de Port-au-Prince, osi byen ke kèk pati nan Nò ak Sid -Lès. Pwosesis sa a, ki depann de jeyografi natirèl ak resous maritim peyi a, kontinye ap sipòte kominote lokal yo pandan l ap bay yon pwodui esansyèl nan ekonomi ayisyen an.

Ayiti pa sèlman yon zafè gang

Ayiti, souvan redwi nan tit alarmant sou aktivite gang, se pi plis pase sa. Li se yon peyi ki gen istwa, richès natirèl ak kilti yo pwofondman trikote nan twal la nan limanite. Malgre ke li fè fas a defi, gen anpil bagay pou admire ak selebre nan nasyon Karayib sa a.

Ayiti: Jakmèl vibre nan son djaz: yon pèfòmans memorab nan renesans acoustic la nan Alliance Française

Sware 17 fevriye 2024 la ap rete grave nan memwa moun ki renmen mizik nan Jakmèl, Ayiti, gras ak yon espektakilè ki te fèt nan Alliance Française. Evènman remakab sa a, ki fè pati kalandriye prestijye Jacmel Jazz Festival la, te ofri espektatè yo yon eksperyans mizik eksepsyonèl ak pwogram Acoustic Revival li a.