Depi lontan yo te konpwann ayisyen yo lè yo te trete bèt yo, sitou bèt kay tankou chat ak chen. Sepandan, verite a se, Ayisyen gen yon gwo afeksyon pou konpayon bèt yo, e lyen sa a reflete nan fason yo pran swen ak nouri bèt kay yo. Soti nan zòn riral yo rive nan katye iben yo, bèt kay yo souvan konsidere kòm yon pati nan fanmi an, ak Ayisyen ki montre devouman imans nan byennèt yo. Men kèk aspè kle ki mete aksan sou relasyon solid Ayisyen genyen ak bèt kay yo.
Li atik la an :
Nan anpil fwaye ayisyen, yo trete chat ak chen tankou manm fanmi. Yo pa senpleman konsidere yo kòm bèt men kòm konpayon ki ofri sipò emosyonèl ak kè kontan. Fanmi yo souvan bay bèt kay yo non afeksyon epi mete yo nan woutin chak jou, asire w ke yo manje, pran swen, epi yo ba yo yon espas konfòtab nan kay la.
Kilti ayisyen an mete aksan sou konpasyon ak respè pou tout bèt vivan. Prensip kiltirèl sa a reflete nan fason moun trete bèt yo. Li komen pou wè Ayisyen ap fè efò pou yo pran swen chat ak chen ki pèdi, pou asire yo gen manje ak dlo. Pwopriyetè bèt kay, an patikilye, yo konnen yo bay chen ak chat manje lakay yo, asire ke konpayon yo renmen anpil manje manje nourisan, pa jis bouyon.
Nan dènye ane yo, konsyantizasyon sou sante bèt kay te ogmante anpil an Ayiti. Pwopriyetè bèt kay yo vin pi konsyan de enpòtans swen veterinè, yo mennen bèt yo regilyèman nan klinik pou pran vaksen ak tcheke. Menm nan zòn riral yo, kote resous yo ka ra, anpil ayisyen chèche konsèy sou fason pou pran swen bèt yo byen. Òganizasyon san bi likratif ak gwoup byennèt bèt yo te jwe yon wòl kle tou nan edike kominote yo sou posesyon responsab bèt kay, amelyore plis swen yo bay bèt yo.
Plizyè òganizasyon pwoteksyon bèt opere ann Ayiti, k ap travay pou edike piblik la sou byennèt bèt epi asire yo pran swen bèt ki pèdi. Gwoup tankou Haitian Animal Welfare Society (HAWS) te aplike kanpay pou ankouraje esterilizasyon, esterilizasyon, ak adopte bèt ki pèdi olye yo achte yo. Inisyativ sa yo byen resevwa, sa montre volonte kominote a pou pwoteje ak pran swen bèt yo.
An Ayiti, li komen pou wè kominote yo mete tèt yo ansanm pou pran swen bèt lokal yo. Vwazen yo souvan gade deyò pou bèt kay lòt, yo ofri bay manje oswa mache yo si mèt kay la pa kapab fè sa. Apwòch kominotè sa a nan swen bèt kay demontre kijan lanmou anrasinen pou bèt yo nan sosyete ayisyen an. Anplis de sa, yo souvan wè bèt kay yo jwe lib nan lari yo, yo renmen pa tout moun ak pran swen nan pa katye a.
Fòlklò ayisyen ak rakonte istwa souvan gen ladan bèt kòm karaktè santral, plis demontre koneksyon kiltirèl la ak bèt yo. Atravè istwa sa yo, bèt yo dekri tankou bèt ki gen sajès, fidèl, epi pafwa majik, ki reflete respè ak admirasyon Ayisyen genyen pou yo. Istwa sa yo pase leson jantiyès anvè bèt soti nan yon jenerasyon nan yon lòt.
Li komen pou temwen Ayisyen k ap pran swen chat ak chen ki pèdi, pafwa mennen yo lakay yo oswa bay yo manje ak abri. Zak dezenterese sa yo montre nan ki kantite lanmou Ayisyen genyen pou bèt yo. Bèt ki pèdi souvan vin tounen bèt kay renmen anpil, entegre nan kay la ak bay non, manje, ak swen. Anpil Ayisyen kwè nan trete bèt yo ak menm respè ak diyite ak nenpòt moun.
Relasyon ant Ayisyen ak bèt kay yo se youn ki anrasinen nan lanmou, respè, ak konpasyon. Menmsi move konsepsyon ka pèsiste, li klè ke Ayisyen gen yon gwo afeksyon pou bèt yo, sitou chat ak chen. Kit se nan bay swen veterinè, manje bèt ki pèdi, oswa patisipe yo nan lavi kominote a, Ayisyen demontre chak jou jis konbyen yo pran swen pou konpayon fourur yo. Kilti peyi a ak pratik ki antoure swen bèt kay kontinye evolye, asire yon avni pi briyan pou tout bèt ki anba swen yo.
Facebook : https://www.facebook.com/haitiwonderland
Youtube : https://www.youtube.com/@haitiwonderland
Instagram : https://www.instagram.com/haitiwonderland/
Twitter : https://twitter.com/haitiwonderland
Linkedin : https://www.linkedin.com/in/haitiwonderland/
Depi lontan yo te konpwann ayisyen yo lè yo te trete bèt yo, sitou bèt kay tankou chat ak chen. Sepandan, verite a se, Ayisyen gen yon gwo afeksyon pou konpayon bèt yo, e lyen sa a reflete nan fason yo pran swen ak nouri bèt kay yo. Soti nan zòn riral yo rive nan katye iben yo, bèt kay yo souvan konsidere kòm yon pati nan fanmi an, ak Ayisyen ki montre devouman imans nan byennèt yo. Men kèk aspè kle ki mete aksan sou relasyon solid Ayisyen genyen ak bèt kay yo.
An Ayiti, manje midi a se pi plis pase jis manje midi. Se yon moman kle nan jounen an, yon repo sakre kote nou jwi asyèt remoute kouraj, bon gou ak nourisan. Kit nan kay la, nan biwo a oswa nan ti restoran popilè "kantin" oswa "manje anba dra", repa midi a se yon gwo fèt. Manje midi an Ayiti souvan konpoze de plizyè eleman esansyèl:
Abòne ak bilten nou an pou w rete enfòme de tout aktivite nou yo ak aktyalite sou Ayiti.
Ayiti, yon peyi ki rich nan istwa ak kilti, sitiye nan kè rejyon Karayib la. Li te ye pou plaj idilik li yo, mòn majestueux ak moun akeyan, Ayiti se yon bèl bijou nan rejyon twopikal sa a. Men, ki kote Ayiti ye egzakteman nan Karayib la, e ki karakteristik jeyografik ki defini peyi sa a kaptivan?
Okap, bijou istorik Ayiti, se lakay yon relik achitekti kaptivan: Fò Pikolèt. Fwansè yo te konstwi nan fen 18tyèm syèk la, enpozan bastion sa a domine avèk majeste bè Okap la, e li temwen boukou listwa ayisyen an ak gwo batay pou endepandans la. Istwa Fò Pikolèt la byen lye ak istwa Ayiti, sitou nan epòk Revolisyon Ayisyen an. Pandan peryòd tumultuous sa a, lè esklav ak afran leve kont opresyon kolonyal, fò a te sèn nan batay sezon ak syèj feròs. Pafwa fòs fransè yo te itilize, pafwa revolisyonè ayisyen yo, Fò Picolet te temwen an silans evènman ki te fòme desten nasyon an. Ki fèt ak yon vizyon estratejik, fò a reprezante achitekti militè epòk li yo. Mi wòch epè li yo, kanon ki pozisyone estratejikman ak pwen de vi ki bay sou Bay la fè li yon bastion inpignable. Non li, Fort Picolet, rann omaj a Jeneral Louis Marie, Marquis de Picolet, gouvènè franse Okap nan fen 18tyèm syèk la. Jodi a, Fort Picolet rete pi plis pase yon senp moniman istorik. Se yon senbòl vivan nan rezistans ak detèminasyon pèp ayisyen an. Vizitè ki moute desann nan kraze li yo ka santi anprent istwa a epi kontanple rès yo nan yon sot pase tumultuous. Soti anlè, yon panoramique sou bè Okap disponib pou yo, ki ofri yon pèspektiv inik sou enpòtans estratejik kote sa a nan istwa maritim Ayiti. Kòm yon poto nan touris ayisyen an, Fort Picolet atire vizitè ki soti toupatou nan mond lan. Aura istorik li yo, konbine avèk bote natirèl anviwònman li yo, fè li yon destinasyon ki dwe wè pou rayisab istwa ak kilti. Plis pase yon atraksyon touris, Fort Picolet se yon temwayaj pikan sou lit san limit pou libète ak richès kiltirèl Ayiti. Pandan tout syèk yo, Fort Picolet te siviv tès tan an, raple tout moun ke libète se yon dwa inaliénable, difisil genyen ak prezève ak anpil atansyon. Nan eksplore ranpa li yo, kontanple kanon an silans li yo, vizitè yo jwenn yo plonje nan istwa a toumante nan Ayiti, yon istwa nan kouraj, rezistans ak espwa. Viv yon eksperyans ekstraòdinè nan vizit vityèl Fò Picolet: https://haitiwonderland.com/haiti-virtual-reality-ht/monuments-histoire/haiti--fort-picolet--visite-virtuelle/14
Premye nasyon nwa ki te libere tèt li anba esklavaj ak pran endepandans nan men Lafrans an 1804 e ki te enfliyanse lòt mouvman liberasyon atravè mond lan, enspire lit pou libète ak egalite.
Ayiti beni ak peyizaj natirèl espektakilè, ki gen ladan plaj sab blan, mòn ak divèsite biyolojik rich.
Ayiti gen yon eritaj istorik rich, ki gen ladan sit tankou Sitadèl Laferrière ak Palè Sans-Souci, ki nan lis UNESCO Mondyal Eritaj.
Ayiti gen yon kilti rich ak divèsifye, enfliyanse pa eleman Afriken, Ewopeyen yo ak endijèn. Mizik, dans, atizay ak kizin ayisyen yo selebre atravè lemond.
