Rivalpromo509 lanse 3yèm edisyon Seremoni Onè Jèn yo
Selebre 25 jèn lidè ak 6 enstitisyon an Ayiti. Vin patisipe nan 3yèm edisyon Seremoni Onorè 2025 la nan Otèl Karibe a.
Nouvèl / Rechèch syantifik
Kwizin
Konnen plis
Ki sa ki fè soup joumou konsa espesyal pou Ayisyen?
Soup Joumou, yon plat tradisyonèl ayisyen, se pi plis pase yon plat yo manje pandan repa. Pou Ayisyen, soup sa a se yon vre senbòl lit y ap mennen pou libète ak idantite nasyonal yo. Atik sa a eksplore istwa, siyifikasyon, ak fason soup joumou kenbe yon plas esansyèl nan kilti ayisyen an.
Konnen plis Touris
Konnen plis
Ayiti, yon peyi pou dekouvri: Istwa, Kilti ak bote natirèl pou eksplore
Ayiti, yon ti peyi Karayib la, se yon destinasyon ki toujou twò souvan enkoni pou piblik la an jeneral. Sepandan, peyi sa a chaje ak trezò natirèl, istorik ak kiltirèl ki merite dekouvri. Soti nan plaj selès li yo nan eritaj istorik enpresyonan li yo, ki gen ladan cuisine ekskiz li yo, Ayiti ofri yon eksperyans inik ki pa pral manke sipriz ak anrichi moun ki chwazi vizite li.
Konnen plis Istwa
Konnen plis
Ayiti: Yon Poto mitan nan endepandans nan mond lan ke yo manke konnen
Ayiti, premye repiblik nwa endepandan nan mond lan, te jwe yon wòl eksepsyonèl nan demand endepandans lòt nasyon yo. Byenke lòt evènman istorik te pase souvan, kontribisyon Ayiti te bay nan liberasyon lòt peyi yo te enpòtan e li merite pou yo mete aksan sou. b~Revolisyon ayisyen an~b Nan fen 19yèm syèk la, Ayiti te jete chenn esklavaj yo e li te reyalize sa ki enposib lè li te libere tèt li anba dominasyon kolonyal franse a. Nan 1804, peyi a te pwoklame endepandans li, ki te inogirasyon nan yon nouvo epòk pou pèp oprime atravè mond lan. b~Enspirasyon pou Amerik Latin nan~b Revolisyon ayisyen an te yon gwo sous enspirasyon pou mouvman endepandans yo nan Amerik Latin nan. Figi ikonik tankou Simón Bolívar ak Francisco de Miranda te rekonèt kouraj ak detèminasyon ayisyen yo kòm yon fòs pou pwòp lit yo. Nan sipò materyèl ak ideyolojik mouvman sa yo, Ayiti kontribye nan aparisyon plizyè nasyon endepandan nan Amerik di Sid. b~Enfliyans an Afrik~b Pi lwen pase Amerik yo, Ayiti te jwe yon wòl enpòtan tou nan demand endepandans Lafrik. Lidè Afriken yo te kite yon eritaj ki te enspire tout jenerasyon konbatan pou libète sou kontinan Afriken an. Lide ke moun oprime yo te kapab leve kont opresè yo te jwenn yon eko pwisan nan lit yo pou endepandans ann Afrik. b~Sipò pou Mouvman Liberasyon~b Pandan tout listwa li, Ayiti te bay yon gwo sipò pou mouvman liberasyon atravè lemond. Keseswa atravè deplwaman twoup yo, resous finansye oswa diplomasi aktif, peyi a demontre solidarite li ak moun k ap goumen pou otonomi yo. Kontribisyon Ayiti te souvan diskrè men enpòtan anpil. Ayiti, kòm pyonye endepandans ak libète, kite yon enpak dirab sou sèn mondyal la. Eritaj li a rezone atravè kontinan, raple mond lan ke demand la pou libète se inivèsèl. Lè nou rekonèt ak selebre wòl Ayiti nan endepandans lòt nasyon yo, nou non sèlman onore istwa li, men nou pran angajman tou pou ankouraje yon avni kote tout moun gen opòtinite pou fòme desten yo.
Konnen plis Pèsonalite
Konnen plis
Jephte Estiverne: yon vwa powetik ki pral fè mak li nan lane 2025 la
Nan lane 2025, non Jefte Estiverne a rezone pi plis nan mond literè Ayisyen an. Powèt, lengwis ak jounalis espòtif de fòmasyon, jèn otè sa a, ki ap monte rapidman e ki soti Carrefour-Feuilles orijinèlman, ap etabli tèt li kòm youn nan vwa ki pi pwomètè nan jenerasyon li a. Ant konfidans ak refleksyon, li pale nou de karyè li, relasyon li ak ekriti, vizyon li sou peyi literati a ak angajman powetik li.
Konnen plis Kwizin
Konnen plis
Cuisine Ayiti: Diri Kole ak Pwa Klase Pami Meyè Plat nan Monn
Diri kole ak pwa, anblèm cuisine ayisyen an, te fèk rekonèt pa prestijye magazin gastronomik Taste Atlas kòm youn nan pi bon plat ki baze sou pwa nan mond lan. Distenksyon sa a mete aksan sou youn nan plat ki pi renmen an Ayiti, kote diri ak pwa konbine pou bay yon eksperyans gastronomik rich ak rekonfòtan.
Konnen plis Antreprenarya
Konnen plis
Antreprann: Revolisyon Dijital Antreprenarya Ayisyen an Ap vini 11 Out 2025
An Ayiti, lanse yon biznis antreprenarya souvan se yon gwo defi. Mank finansman, enfòmasyon ki gaye toupatou, mank vizibilite pou nouvo antrepriz lokal yo, ak difikilte pou jwenn mantora oswa patnè serye... Anpil antreprenè twouve yo ap fè fas ak defi yo poukont yo, sa ki anpeche inovasyon ak kwasans ekonomik peyi a.
Konnen plis Kwizin
Konnen plis
Resèt Soup Joumou: Dekouvri Plat Enblematik Cuisine Ayiti
Soupe joumou, ke yo rele tou soup giraumon, se pi plis pase yon plat pou Ayisyen. Li enkòpore lespri libète ak rezistans, selebre endepandans Ayiti chak 1ye janvye. Plat inik sa a, ki fèt ak giraumon, yon kalbas twopikal, legim fre ak vyann, li te ye pou gou rich li yo ak rasin istorik. Dekouvri resèt tradisyonèl pou soup joumou ak istwa li, ansanm ak etap pou prepare l lakay ou.
Konnen plis Diaspora
Konnen plis
Orijinalite ayisyen an nan kè jwèt olenpik yo gras ak Stella Jean ak Philippe Dodard
Jeux Olenpik yo nan tout swing, e ane sa a, Ayiti ap fè yon antre remakab. Pou atlèt ayisyen, jwèt sa yo se non sèlman yon opòtinite pou demontre talan spòtif yo, men tou pou pote koulè kilti yo ak istwa yo byen wo. Ak sa a, gras a yon kolaborasyon eksepsyonèl ant Stella Jean ak Philippe Dodard.
Konnen plis Dènye piblikasyon yo
Dominique Beldor: yon pasyon radyo inébranlable devan defi
Nan ond Radyo Solidarite 107.3 FM nan Pòtoprens, yon vwa abitye akonpaye moun k ap koute yo depi plizyè ane: sa Dominique Beldor, animatè pasyone ak direktè pwogramasyon. Atravè emisyon mizik li a Dominik Show, emisyon pandan semèn nan e kounye a chak samdi, li te fè yon lyen inik ak piblik ayisyen an, konbine mizik, enfòmasyon kiltirèl ak analiz sosyal. Ki baze nan Florid depi me 2024, Dominique kontinye emisyon li adistans ak menm enèji. Emisyon Tampa, emisyon li a kenbe vokasyon li entak: fè kilti ayisyen an vibre atravè lemond epi ofri yon espas pou diskou lib, angaje ak respè. Anvan depa li nan peyi a, animatè a admèt li te soufri menas pou opinyon li ak analiz li sou lè, ki te fòse l ’pran abri pou evite reprezay. Jodi a, depi nan estidyo vityèl Laflorid yo, Dominique Beldor kontinye ap flote koulè Radyo Solidarite, ak yon vwa ki pi lib pase tout tan — e ki pi pre kè Ayisyen.
Èske w te konnen? Ayiti gen pi gwo sistèm twou wòch nan Karayib la.
Kèk moun konnen ke Ayiti, souvan selebre pou plaj li yo ak istwa rich, se tou lakay yo nan sistèm nan twou wòch ki pi gwo nan Karayib la. Fòmasyon anba tè sa yo, ki gaye toupatou nan peyi a, se trezò natirèl ak kiltirèl ki temwen plizyè milyon ane evolisyon jewolojik ak entèraksyon imen. Ann plonje nan linivè kaptivan sa a ansanm.
Poukisa moun pale franse an Ayiti?
Ayiti se yon peyi inik nan Karayib la, non sèlman pou istwa revolisyonè li, men tou pou lang ofisyèl li yo: franse ak kreyòl ayisyen. Fransè, byenke se sèlman yon minorite pale kouramman, jwe yon wòl santral nan administrasyon an, edikasyon ak kilti nan peyi a. Men poukisa lang sa a prezan konsa nan yon peyi ki gen rasin Afriken ak Karayib la? Atik sa a eksplore orijin istorik, kiltirèl ak sosyolengwistik fransè ann Ayiti.
Belle-Anse, yon vilaj ant tradisyon, lanati ak potansyèl touris
Nich nan sidès Ayiti, Belle-Anse se yon destinasyon ki kaptive ak bote natirèl li ak istwa rich. Ti vil sa a, ki toujou souvan inyore pa wout touris prensipal yo, plen ak trezò ki merite yo dwe dekouvri. Plaj sovaj li yo, mòn enpoze li yo ak eritaj istorik inik li yo fè Belle-Anse yon pèl kache, pare pou sedui vwayajè yo nan rechèch nan otantisite ak trankilite. Belle-Anse, ki te fonde nan 18tyèm syèk la, toujou pote tras nan sot pase li. Istwa li, ki make pa chanjman nan non ak idantite, rann temwayaj sou boulvèsman politik ak sosyal ki te lakòz rejyon an. Depi epòk kolonyal la rive nan nesans Repiblik la, chak kwen vil la rakonte yon pati nan istwa Ayiti. Sa a pase rich konbine avèk yon lavi kiltirèl pwosede ki vibwan, kote festival lokal yo, tankou selebrasyon Sen Patwon an chak 10 desanm, ofri yon insight natif natal nan lavi moun nan lokalite yo. Rès istorik yo gaye nan tout vil la raple non sèlman epòk kolonizasyon an, men tou lit yo pou endepandans yo. Temwen sa yo nan tan lontan an, konbine avèk yon atmosfè kalm ak konsève, fè Belle-Anse yon kote kote listwa ak lanati mare annamoni. Ki sa ki fè Belle-Anse apa se san dout anviwònman natirèl espektakilè li yo. Finalman, plaj sa yo anvan dezè yo envite detant. Lagan Beach, ki kouvri ak pye palmis ak dlo kristal, ofri yon anviwònman idilik pou amater dezè, lwen foul moun yo nan destinasyon touris ki pi souvan. Bay Jacmel ki tou pre se yon vrè lajwa natirèl, pwomèt moman kalm ak chape. Vil la tou antoure pa mòn majeste, ideyal pou moun ki vle eksplore peyizaj ayisyen yo a pye, pandan y ap dekouvri divèsite biyolojik inik. Si resous natirèl Belle-Anse yo rich, yo frajil tou, e prezèvasyon espas sa yo rete yon pwoblèm enpòtan pou avni rejyon an.
Dekouvri Okap: 2yèm vil Ayiti
Cap-Haïtien, se yon vil kotyè nan depatman nò peyi Dayiti, ansyen li te ye sou non Cap-Français oswa Cap-Henri. Domine pa mòn Morne Jean, destinasyon sa a ofri yon imèsyon nan pase kolonyal franse a ak revolisyon ayisyen an. Nich nan bè pitorèsk ak entoure pa larivyè Lefrat Haut-du-Cap, Cap-Haitien sedui vwayajè nan rechèch nan otantisite ak avanti lanmè. Vil la, ki rich nan istwa ak kilti, te wè nesans atis ki renome tankou Philomé Obin e li òganize yon sèn mizik vibran ak gwoup Septentrional ak Tropicana ki soti Ayiti. Trezò kache li yo, ki gen ladan Sitadèl La Ferrière ak sit istorik Vertières, ansanm ak bèl peyizaj natirèl li yo, fè Okap tounen yon destinasyon enkoni nan Karayib la. Plaj paradi nan Labadie ak lari pave ki evoke yon sot pase rich envite vizitè yo pou yo plonje tèt yo nèt nan istwa ak kilti ayisyen an. Cap-Haïtien, ansyen Cap-Français oswa Cap-Henri, se dezyèm vil Ayiti, kapital depatman Nò ak distri Okap Sitiye sou kòt nò Repiblik Ayiti, te konsidere kòm nan 19yèm syèk la kòm pò ki pi an sekirite ki domine pa mòn Morne Jean, ki culmine a 718 mèt anwo nivo lanmè, vil la sitiye nan bouch rivyè Haut-du-Cap, sou kòt lwès la nan Okap. Nan lwès vil la bay manti Acul Bay la.
Kategori
- Eritaj 2
- Kwizin 53
- Kilti 31
- Mizik 16
- Istwa 47
- Lanati 13
- Plaj 26
- Atizana 3
- Literati 16
- Relijyon 1
- Sinema 1
- Ekoloji 0
- Touris 68
- Pèsonalite 12
- Lang 1
- Teyat 0
- Jwèt 1
- Lòt 2
- Kominote 5
- Antreprenarya 4
- Teknoloji 15
- Peyi 3
- Vil 8
- Biznis 3
- Nouvèl 38
- Jewografi 4
- Rechèch syantifik 0
- Edikasyon 2
- Prodiksyon 3
- Diaspora 9
- Sa w dwe konnen 55
- Biznis ak ekonomi 1
- Evènman ak Festival 19
- Bagay pou fè 1
- Kote moun pa twò konnen 0
Dènye piblikasyon yo
Istwa
Premye nasyon nwa ki te libere tèt li anba esklavaj ak pran endepandans nan men Lafrans an 1804 e ki te enfliyanse lòt mouvman liberasyon atravè mond lan, enspire lit pou libète ak egalite.
Bote natirèl
Ayiti beni ak peyizaj natirèl espektakilè, ki gen ladan plaj sab blan, mòn ak divèsite biyolojik rich.
Eritaj
Ayiti gen yon eritaj istorik rich, ki gen ladan sit tankou Sitadèl Laferrière ak Palè Sans-Souci, ki nan lis UNESCO Mondyal Eritaj.
Kilti
Ayiti gen yon kilti rich ak divèsifye, enfliyanse pa eleman Afriken, Ewopeyen yo ak endijèn. Mizik, dans, atizay ak kizin ayisyen yo selebre atravè lemond.