Ki kote Ayiti ye?

Ayiti limen jwèt olenpik 2024 yo ak rad klere tou

Vandredi 26 jiyè 2024 sa a, je lemonn antye te vire sou Pari pou ouvèti Je Olenpik yo te espere anpil. Pandan drapo yo t ap vole ak eksitasyon te monte, Ayiti te kaptire atansyon ak imajinasyon plizyè milyon espektatè. Nan yon parad espektakilè, Ayiti te pwouve ke li te kapab fè konpetisyon ak pi gwo pouvwa nan mond lan, non sèlman sou teren jwèt la, men tou sou podium nan mòd ak kiltirèl.

Kreyòl Ayisyen an se idantite nou, li Merite Valorize : Istwa, Orijin ak Evolisyon

Kreyòl Ayisyen an, ki pran nesans nan 17èm syèk la pandan kolonyalizasyon Lafrans sou zile Hispaniola a, pa sèlman yon zouti kominikasyon; li se yon pati esansyèl nan idantite Ayisyen an. Malgre li te rekonèt kòm lang ofisyèl nan ane 1987, fransè a toujou konsidere kòm lang elit, sa ki kreye yon divizyon sosyal. Nan sistèm edikatif la, kote fransè a se lang ansèyman, Kreyòl la souvan neglije, sa ki afekte kapasite elèv yo pou konprann sa y ap aprann yo, espesyalman pou timoun ki soti nan zòn riral. Li gen yon estrikti gramatikal inik ki fasilite aprantisaj, li sèvi kòm yon mwayen ekspresyon kiltirèl nan literati, mizik, ak lòt atizay. Avansman teknoloji a ap pèmèt Kreyòl jwenn plis vizibilite nan medya sosyal, men stigmatizasyon lang lan toujou egziste. Se poutèt sa, li enpòtan pou Kreyòl la jwenn valorizasyon nan edikasyon ak lòt sektè, pou pèmèt nouvo jenerasyon k ap vini a grandi ak fyète pou eritaj yo. Lang Kreyòl Ayisyen, ki se premye lang pou majorite moun nan peyi dayiti, pa sèlman yon mwayen pou kominike, men tou li se yon refleksyon richès kiltirèl ak istwa pèp la. Nan yon peyi ki chaje ak divèsite, Kreyòl la ak orijin li, evolisyon li ak plas li nan sosyete a, se yon temwayaj nan rezistans ak adaptasyon.

Ayiti / Fò Picolet: Gadyen Libète Istorik

Okap, bijou istorik Ayiti, se lakay yon relik achitekti kaptivan: Fò Pikolèt. Fwansè yo te konstwi nan fen 18tyèm syèk la, enpozan bastion sa a domine avèk majeste bè Okap la, e li temwen boukou listwa ayisyen an ak gwo batay pou endepandans la. Istwa Fò Pikolèt la byen lye ak istwa Ayiti, sitou nan epòk Revolisyon Ayisyen an. Pandan peryòd tumultuous sa a, lè esklav ak afran leve kont opresyon kolonyal, fò a te sèn nan batay sezon ak syèj feròs. Pafwa fòs fransè yo te itilize, pafwa revolisyonè ayisyen yo, Fò Picolet te temwen an silans evènman ki te fòme desten nasyon an. Ki fèt ak yon vizyon estratejik, fò a reprezante achitekti militè epòk li yo. Mi wòch epè li yo, kanon ki pozisyone estratejikman ak pwen de vi ki bay sou Bay la fè li yon bastion inpignable. Non li, Fort Picolet, rann omaj a Jeneral Louis Marie, Marquis de Picolet, gouvènè franse Okap nan fen 18tyèm syèk la. Jodi a, Fort Picolet rete pi plis pase yon senp moniman istorik. Se yon senbòl vivan nan rezistans ak detèminasyon pèp ayisyen an. Vizitè ki moute desann nan kraze li yo ka santi anprent istwa a epi kontanple rès yo nan yon sot pase tumultuous. Soti anlè, yon panoramique sou bè Okap disponib pou yo, ki ofri yon pèspektiv inik sou enpòtans estratejik kote sa a nan istwa maritim Ayiti. Kòm yon poto nan touris ayisyen an, Fort Picolet atire vizitè ki soti toupatou nan mond lan. Aura istorik li yo, konbine avèk bote natirèl anviwònman li yo, fè li yon destinasyon ki dwe wè pou rayisab istwa ak kilti. Plis pase yon atraksyon touris, Fort Picolet se yon temwayaj pikan sou lit san limit pou libète ak richès kiltirèl Ayiti. Pandan tout syèk yo, Fort Picolet te siviv tès tan an, raple tout moun ke libète se yon dwa inaliénable, difisil genyen ak prezève ak anpil atansyon. Nan eksplore ranpa li yo, kontanple kanon an silans li yo, vizitè yo jwenn yo plonje nan istwa a toumante nan Ayiti, yon istwa nan kouraj, rezistans ak espwa. Viv yon eksperyans ekstraòdinè nan vizit vityèl Fò Picolet: https://haitiwonderland.com/haiti-virtual-reality-ht/monuments-histoire/haiti--fort-picolet--visite-virtuelle/14

Jean Wood Jude, ke yo rekonèt kòm yon powèt an silans, lage premye koleksyon Powèm li.

Jean Wood Jude fèt Pòtoprens nan dat 10 oktòb 2001, se yon jèn powèt/slammer ayisyen ki gen 23 an. Talan li ak detèminasyon li nan pouswit pasyon powetik li pèmèt li sèvi kòz pwezi a epi li se youn nan pèsonaj ki pi koni nan monn powetik ayisyen an gras ak videyo kout ki emèt sou rezo sosyal yo. Akote aktivite atistik ak literè li, Jean Wood Jean se yon etidyan nan kominikasyon sosyal nan Fakilte Syans Imen (FASCH) nan Inivèsite Leta Ayiti. Pi byen konnen sou ti non Powèt an silans, li gen plis pase 200 000 patizan sou rezo sosyo li yo, li pibliye powèm regilyèman an fransè ak kreyòl. Liberasyon koleksyon li ki rele “waltz of a silent heart or Pantalèt Kè m” pral sèlman konfime talan jèn atis sa a.

Jou san telefòn: Yon siy jèn moun k ap chèche koneksyon ak lanati

"Phone Free Day" se yon inisyativ yon gwoup jèn ki te dirije pa slammer Jean Wood Jude. De premye edisyon yo te fèt respektivman sou 30 septanm ak 29 oktòb 2024 nan Kenscoff. Pwochen edisyon an prevwa pou 30 novanm, toujou nan vil Kenscoff, anlè Pétion-Ville. Pratik la gen entansyon inovatè, nan lefèt ke li bay yon fondasyon ideyal pou piblik la (jeneralman jèn) ki fasilite entèkoneksyon yo, garanti yo yon pi bon koneksyon ak liv, jwèt tradisyonèl yo, ak nati a Fertile nan Kenscoff.

Poukisa vizite Ayiti? (7 Rezon)

Imajine yon peyi kote istwa bat nan chak kwen lari, kote plaj sab rivalize pi rafine nan Karayib la, ak kote yon kilti vibran transpòte ou nan yon toubiyon koulè, gou ak ritm kaptivan. Byenvini ann Ayiti, pèl Zantiy yo! Twò souvan kouvri pa vwazen touris li yo, Ayiti poutan kache trezò ki jis ap tann pou yo dekouvri pa vwayajè. Peyi sa a, premye repiblik nwa endepandan nan mond lan, ofri yon eksperyans vwayaj inik, lwen pis yo bat touris mas. Soti nan Majestic Citadelle Laferrière ki domine mòn nò yo rive nan dlo turkwaz nan Bassin Bleu toupre Jakmèl, atravè mache kolore yo nan Pòtoprens, Ayiti se yon peyi ki gen diferansye frapan. Se yon peyi kote atizay pouse nan chak kwen lari, kote espirityalite Vodou fwote ak katolik, e kote ospitalite lejand abitan li yo ap fè w santi w lakay ou. Kit ou se yon amater istwa, yon moun ki renmen plaj nan syèl la, yon goumè k ap chèche nouvo gou oswa tou senpleman kirye pou dekouvri yon kilti kaptivan, Ayiti gen yon bagay inik pou ofri w. Nan atik sa a, nou revele 7 rezon irézistibl pou fè valiz ou pou Ayiti. Prepare pou yon vwayaj ki pral reveye sans ou, nouri lespri ou epi kite yon anprent ki pa efase sou kè ou. Chèche konnen poukisa Ayiti ta dwe nan tèt lis destinasyon ou pou eksplore!