King Graph, Prévil Jean IVens nan non vre li, se yon jèn talan GRAPHIC DESIGNER ak COMMUNITY MANAGER ayisyen. Li fèt nan Delmas, nan banlye Pòtoprens, 20 janvye 1999. Li se pi piti a nan yon fanmi ki gen sèt pitit.
Jou ki te 27 jiyè, Brooklyn nan City Tech Theatre te transfòme nan yon vrè lokal selebrasyon kiltirèl pou kree mondyal "Because of Love", dènye pwodiksyon direktè talan Fednaelle François. Òganize pa Jazz Enterprise, evènman sa a te rasanble yon gwo foul moun ki antouzyas, ki anvi dekouvri nouvo chèf sinema Karayib la.
La cuisine haïtienne, riche et colorée, offre des plats savoureux comme le "Diri kole ak sòspwa" et le "Legim". Le Diri kole ak sòspwa, un mélange réconfortant de riz et de haricots rouges, est un pilier de l’alimentation haïtienne, souvent accompagné de viande ou de poisson. Le Legim, quant à lui, est un ragoût végétarien épicé fait de chou, de carottes, et d’épinards, épaissi avec de la purée d’aubergine et enrichi d’épices. Ces plats, profondément ancrés dans la tradition, symbolisent la fusion unique des influences africaines, françaises et taïno qui caractérise la cuisine haïtienne.
Mizik te toujou yon pati esansyèl nan kilti ayisyen an, e pami anpil estil ki soti nan zile Karayib sa a, Compas okipe yon plas espesyal. Se yon stil mizik ki pote avèk li istwa, divèsite kiltirèl ak enèji vibran Ayiti. b~Orijin ak Evolisyon~b Compas Haïtien, ke yo rele tou Konpa, gen yon gwo rasin nan tradisyon mizik ayisyen ak Afriken yo. Devlopman li te enfliyanse pa estil tankou merengue dominiken, salsa Kiben, djaz e menm rock. Fizyon estil sa a te lakòz yon son diferan ki reprezante richès kiltirèl ak divèsite Ayiti. Bousòl ayisyen an te evolye pandan plizyè dizèn ane yo, soti nan yon stil ki pi tradisyonèl pou ale nan fòm ki pi modèn ak sofistike. Atis iconik tankou Nemours Jean-Baptiste ak Tabou Combo te ede fòme genre a epi pouse l sou sèn mizik entènasyonal la. b~Karakteristik konpa a~b Le Compas Haïtien karakterize pa ritm entoksikan li yo ak aranjman konplèks li yo. Enstriman tradisyonèl tankou gita, saksofòn, tanbou, ak nan kou, bas, jwe yon wòl enpòtan nan kreye mizik sa a Hatian. Lirik yo, souvan chante an kreyòl ayisyen, adrese divès tèm, soti nan lanmou ak lajwa rive nan pwoblèm sosyal ak politik. Dans se yon eleman inséparabl nan konpa ayisyen an. Ritm yo irézistibl ankouraje dansè yo balanse nan mizik la. Mouvman dans tradisyonèl yo, tankou "Kompa Direk" ak "Kompa Love," reflete ekspresyon lajwa ak sensualite ki karakterize genre mizik sa a. b~Global Enfliyans~b Pandan ane yo, konpa ayisyen yo te depase fwontyè peyi DAyiti pou konkeri etap entènasyonal yo. Atis ayisyen yo te ede popilarize jan an atravè lemond, yo te pote avèk yo chalè ak vitalite kilti ayisyen an. Festival mizik ki dedye a Compas atire fanatik atravè mond lan, bay yon eksperyans Immersion nan mizik sa a Hatian. Bousòl ayisyen an se pi plis pase yon jan mizik; li se yon estanda pou kilti ayisyen an, yon glas ki reflete istwa, divèsite ak rezistans pèp ayisyen an. Dekouvri konpa ayisyen an vle di plonje nan yon mond ki gen ritm kaptivan, dans pasyone ak istwa kaptivan, pandan y ap selebre eritaj mizik inik Ayiti. Kit ou se yon moun ki renmen mizik mondyal oswa tou senpleman kirye pou nouvo eksperyans, Compas Haïtien se yon envitasyon pou yon vwayaj son inoubliyab.
Si w gade mo vertière a nan yon diksyonè fransè, ou p ap jwenn li pou pè ke mond lan pa konnen kote sa a reprezante talon Achilles lame Ewopeyen an ki pi pwisan. Anplis de sa, yon sèl sa a te jis genyen siksè kanpay lès la. Istoryen fransè yo nan epòk la te efase kote jeyografik sa a nan rada listwa paske yo pa t vle rakonte istwa a jan li ye a nan sans esplike premye gwo imilyasyon lame ekspedisyonè franse a pa bann esklav ki te totalman inyorans nan atizay fè lagè, anpil mwens nan manyen zam yo. Sepandan, lagè analfabèt sa yo te mete lame Napoleon an, ki te pi pwisan nan epòk sa a, lè l sèvi avèk mwayen ki te genyen yo. Lame ekspedisyonè sa a, apre li te mete Ewòp ajenou, ta pral fè eksperyans premye dechoukay li pa esklav nan kote jeyografik sa a, ki sitiye nan depatman Nò Ayiti. Istwa komik, vil sa a pa sou lis mo fransè yo menm si yo bay enpòtans istorik li, li ta dwe nan kè istwa inivèsèl la, lwen pou l fini ak envensibilite lame ki pa venk la. Pou pa ofanse mèt blan yo, okenn lidè politik pa janm mande poukisa vertière pa parèt nan okenn diksyonè franse? Sepandan, yo selebre batay sa a ak gwo lapenn chak 18 novanm. Ala ipokrizi istorik pami dirijan nou yo! Apre Vertière anpil lòt kote istorik yo trangle pa istoryen yo nan lòd yo kache ekstrèm atwosite kolon franse yo sou esklav yo. Se nan kontèks trangle istorik sa a ke "Fort Mazi" pa mansyone nan liv listwa lekòl yo. Sa a sitiye nan Petit-Goave, 2yèm seksyon minisipal, lokalite Arnoux. Nou te rankontre mega fò sa a, pandan yon klinik mobil finanse antyèman pa Fondasyon Ernest Junior, yon fondasyon charitab ki travay nan sektè sosyal la, patikilyèman nan domèn atizay ak mizik Daprè rezidan yo, pi ansyen nan lokalite sa a, fò sa a kolon yo te bati sou omwen 20 kare latè. Se te yon gwo konplèks militè divize an konpatiman, avanpòs, chanm tòti, chanm pou trete kolon, yon gwo legliz Katolik, yon simityè. Sepandan, nou pa janm pale de fò sa a tèlman ke pwofesè listwa nan vil Petit-Goave inyore l. Sètènman, disparisyon an vle nan fò sa a anba rada a nan listwa antere atwosite yo, barbari yo, pinisyon ki pi iniman kolon yo sou esklav yo. Gade byen nan reyalite a, tout bagay sanble vre ke li se pi gwo fò ki te janm bati pandan peryòd kolonizasyon an. Anplis, li pwobableman sanble pi fò an relasyon ak enpòtans li. Sonje ke Vertière egziste sèlman nan liv listwa lekòl ayisyen yo alòske Fort Mazi pa parèt, pi piti nan diksyonè franse oswa liv istwa. Sa a eksplike poukisa fò sa a te yon kote sekrè kote kolon yo pratike krim ak atwosite ki te depase konpreyansyon moun. Èske se pa yon dezi klè nan istoryen yo kache sa ki fò sa a imans bati sou omwen 20 mozayik sou tè a te reyèlman? Dekouvri istwa Ayiti: Yon istwa kaptivan pou eksplore! : https://haitiwonderland.com/haiti/histoire/decouvrez-l-histoire-d-haiti--un-recit-fascinant-a-explorer/81
Nan yon peyi kote difikilte chak jou yo souvan parèt enfranchisabl, jenès ayisyen bezwen sous enspirasyon pou avanse pou pi devan. Konpetisyon ekri LESPWA, Oriol ANTOINE, fotograf ak aktivis kiltirèl inisye, ofri jèn yo yon opòtinite inik pou eksprime tèt yo atravè mo epi pataje yon mesaj ankourajman ak rezistans.
DevExpo, 21 jen 2025 - Enjenyè lojisyèl Ayisyen an, Appolon Guy Alain, lanse ofisyèlman MyTeamCollab, yon nouvo platfòm inovatè pou jesyon ak pataj dokiman ki fèt pou ekip modèn yo. Solisyon sa a adrese yon pwoblèm komen: pèt dokiman esansyèl nan labirent mesajri enstantane ak imèl.
Istwa Ayiti make pa evènman fondatè yo, e youn nan pi enpòtan yo rete nesans Repiblik Ayiti an 1804. Premye prezidan Repiblik Ayiti a, yon figi kle nan istwa sa a, te jwe yon wòl enpòtan nan kreyasyon an. nan leta ayisyen modèn. Atik sa a envite w dekouvri nonm ki make gwo pwen sa a nan listwa Ayiti a : Jean-Jacques Dessalines.
Ayiti se yon peyi inik nan Karayib la, non sèlman pou istwa revolisyonè li, men tou pou lang ofisyèl li yo: franse ak kreyòl ayisyen. Fransè, byenke se sèlman yon minorite pale kouramman, jwe yon wòl santral nan administrasyon an, edikasyon ak kilti nan peyi a. Men poukisa lang sa a prezan konsa nan yon peyi ki gen rasin Afriken ak Karayib la? Atik sa a eksplore orijin istorik, kiltirèl ak sosyolengwistik fransè ann Ayiti.
Ayiti, ak istwa inik li ak kilti vibran li, se yon peyi kote lang jwe yon wòl santral nan idantite nasyonal la. Lang prensipal Ayiti se kreyòl ayisyen, yon lang rich ak ekspresyon ki reflete melanj kiltirèl peyi a. Malgre ke franse se yon lang ofisyèl tou, kreyòl se prèske tout popilasyon an pale epi li se yon pati fondamantal nan lavi chak jou. Nan atik sa a, nou pral eksplore orijin, itilizasyon ak enpòtans kreyòl la ann Ayiti.
Ayiti, yon bijou nan Karayib la, chaje ak trezò istorik ak touris ki kaptire imajinasyon moun ki renmen vwayaje. Avèk moniman li yo ki gen istwa, plaj ki nan syèl la ak kilti vibran li yo, peyi a ofri yon eksperyans inik. Jodi a, gras ak reyalite vityèl, yon vizit immersif nan kote anblèm sa yo se nan rive tout moun. Dekouvri ak Haïti Wonderland, yon avanti vityèl ki transpòte ou atravè ale pitorèsk peyi a ak sit istorik kaptivan, kèlkeswa kote ou ye nan mond lan. Si w ta renmen benefisye sèvis vizit vityèl nou yo, li atik sa a: https://haitiwonderland.com/haiti/technologie/service-de-visite-virtuelle-pour-airbnb-hotels-et-restaurants-en-haiti/86
Kuizin ayisyen an plen gou, koulè ak arom ki reflete istwa ak divèsite kiltirèl peyi a. Pami asyèt ki pi anblèm yo, “Diri sòs pwa ak legim” (diri, sòs pwa ak legim) parèt kòm yon vre trezò gastronomik. Plat sa a pi plis pase yon senp repa: li senbolize pataje, tradisyon ak kreyativite Ayisyen. Nan atik sa a, ann chèche konnen poukisa plat sa a popilè konsa e kisa ki fè li yon icon nan gastronomi ayisyen an.
Ane 2024 la te make pa lansman anpil sit entènèt ak aplikasyon mobil ayisyen kreye, pwojè ki demontre non sèlman entèlijans kreyatè dijital ayisyen yo, men tou, pwofon lanmou yo pou Ayiti. Men yon apèsi sou pwojè ki pi remakab yo, senbòl entèlijans ak kreyativite ayisyen.
Ayiti, yon zile Karayib ki sitiye nan achipèl Gran Zantiy yo, gen yon eritaj kiltirèl ak istorik ki gen yon richès san parèy. Soti nan plaj pitorèsk li yo nan mòn Majestic li yo ak moniman istorik, peyi a pote temwen sou syèk nan istwa konplèks ak kaptivan. Atik sa a eksplore kèk nan eritaj ak sit istorik ki pi enpòtan an Ayiti.
Sitadèl Laferrière, ki chita majesteman sou tèt mòn vèt yo nan nò Ayiti, kanpe kòm yon senbòl dirab nan rezistans ak grandè nasyon ayisyen an. Moniman istorik enpresyonan sa a se pi plis pase jis yon estrikti wòch; li enkòpore lespri libète ak fyète ki anime pèp ayisyen an.
Premye nasyon nwa ki te libere tèt li anba esklavaj ak pran endepandans nan men Lafrans an 1804 e ki te enfliyanse lòt mouvman liberasyon atravè mond lan, enspire lit pou libète ak egalite.
Ayiti beni ak peyizaj natirèl espektakilè, ki gen ladan plaj sab blan, mòn ak divèsite biyolojik rich.
Ayiti gen yon eritaj istorik rich, ki gen ladan sit tankou Sitadèl Laferrière ak Palè Sans-Souci, ki nan lis UNESCO Mondyal Eritaj.
Ayiti gen yon kilti rich ak divèsifye, enfliyanse pa eleman Afriken, Ewopeyen yo ak endijèn. Mizik, dans, atizay ak kizin ayisyen yo selebre atravè lemond.
