contact@haitiwonderland.com+509 36184317

Dekouvri

Panye

Kiyes ki te fonde Ayiti? Istwa kreyasyon nasyon an
Kiyes ki te fonde Ayiti? Istwa kreyasyon nasyon an
Kiyes ki te fonde Ayiti? Istwa kreyasyon nasyon an

Kiyes ki te fonde Ayiti? Istwa kreyasyon nasyon an

Ayiti, premye repiblik nwa endepandan nan mond lan, se yon senbòl inivèsèl libète ak rezistans. Men kiyès ki te fonde Ayiti e kòman nasyon sa a te fèt? Vwayaj sa a atravè listwa mennen nou eksplore wòl figi ewoyik, evènman enpòtan, ak kontèks ki te bay nesans nasyon inik sa a.

Haïti
Haïti
Haïti

Yon kontèks revòlt ak enjistis

Nan fen 18tyèm syèk la, Ayiti, lè sa a yo te rele Sen-Domeng, se te yon koloni franse renome pou pwodiksyon sik, kafe ak indigo. Sepandan, pwosperite sa a te repoze sou do esklav Afriken yo te sibi kondisyon travay iniman.

- Sosyete kolonyal la: Popilasyon an te divize an twa gwo klas: kolon Ewopeyen yo, afranchi (ansyen esklav lib) ak esklav, ki te reprezante apeprè 90% popilasyon an.
- Enjistis ak rebelyon: Enspire pa ideyal yo nan libète ak egalite nan Revolisyon franse a, esklav ak afran te kòmanse mande dwa yo.

Se nan kontèks revòlt sa a lidè te parèt pou mennen batay kont opresyon kolonyal la.

Haïti
Haïti
Haïti

Figi anblèm fondasyon Ayiti

Nesans Ayiti se fwi efò plizyè pèsonalite yo ansanm, men twa non yo patikilyèman parèt.

1. Tousen Louvèti:
- Yo te rele “Precurseur Endepandans lan”, Toussaint Louverture se yon ansyen esklav ki te vin yon jeneral.
- Li te dirije premye revòlt esklav yo an 1791, li te òganize yon lame disipline ki te bat twoup franse, espayòl ak britanik yo.
- Malgre ke li te kaptire ak egzile nan Lafrans nan 1802, lidèchip li pave wout la pou endepandans.

2. Jean-Jacques Dessalines:
- Sisesè Tousen, Desalin se prensipal achitèk endepandans ayisyen an.
- An 1804, apre li fin mennen lame ayisyen an nan viktwa kont franse yo, li te pwoklame endepandans epi li te chanje non Santo Domingo Ayiti, omaj a non Taino nan zile a.
- Desalin te vin premye anperè Ayiti sou tit Jacques I.

3. Henri Christophe ak Alexandre Pétion:
- Christophe, yon lòt jeneral kle nan revolisyon an, ak Pétion, yon lidè repibliken, te jwe wòl esansyèl nan tabli jèn nasyon an apre endepandans yo.

Pwoklamasyon endepandans lan: 1ye janvye 1804

Moman desizif nan fondasyon Ayiti a te fèt nan premye janvye 1804.

- Seremoni Gonayiv : Nan Gonayiv, Desalin pwoklame ofisyèlman endepandans Ayiti.
- Yon zak libète inivèsèl: Ayiti vin premye nasyon endepandan ki te dirije pa ansyen esklav ak premye repiblik nwa lib.
- Yon mesaj pou lemonn: Lendepandans Ayiti te enspire lòt mouvman liberasyon, vin tounen yon senbòl lit pou libète a.

Eritaj fondasyon Ayiti

Fondasyon Ayiti se yon evènman istorik inik ki kontinye enfliyanse lemonn antye.

- Yon senbòl rezistans: Ayiti se prèv ke demand pou libète ak diyite ka triyonfe menm kont fòs kolosal.
- Yon eritaj konplèks: Jenn nasyon an te gen pou fè fas a defi entèn ak ekstèn, ki gen ladan dèt enpoze pa Lafrans ak ostilite nan men pouvwa kolonyal yo.
- Enspirasyon mondyal: Yo anseye istwa Ayiti kòm yon egzanp kouraj ak detèminasyon devan opresyon.

Haïti
Haïti
Haïti

Yon egzanp pou limanite

Ayiti pa jis yon nasyon; se yon lide, yon revolisyon ki chanje kou listwa. Lè nou selebre fondatè li yo, nou onore valè libète, egalite ak jistis ke yo te defann nan pri lavi yo.

Jodi a, istwa fondasyon Ayiti a rete yon rapèl pwisan ke menm nan tan ki pi fènwa yo, limanite ka leve, li goumen pou diyite li.

E ou menm, kisa w konnen sou lit pou endepandans ayisyen an? Pataje panse w epi ann onore moun ki bati nasyon ewoyik sa a.

Pataje
Konsènan otè a
Appolon Guy Alain
Appolon Guy Alain
Appolon Guy Alain

Full Stack Developer, Créatif, expérimenté, passionné des nouvelles technologies et de l’art.

Gade lòt atik Appolon Guy Alain
Kite yon kòmantè

Dènye piblikasyon yo

Jou Ferye an Ayiti

Ayiti, pèl Zantiy yo, se yon peyi ki rich nan istwa ak kilti. Jou ferye piblik li yo se moman selebrasyon, komemorasyon ak refleksyon sou sot pase bèl pouvwa li yo. Chak dat gen yon siyifikasyon espesyal, plonje Ayisyen nan yon atmosfè fèstivite ak memorab. b~1ye janvye: Jounen Endepandans Nasyonal ak Nouvèl Ane~b 1ye janvye se yon jou doubl espesyal an Ayiti. Yon bò, se Jounen Endepandans Nasyonal la, ki komemore viktwa esklav ayisyen yo sou fòs kolonyal franse yo an 1804. Yon lòt bò, se lavèy nouvèl ane a, ki make kòmansman yon nouvo ane ki chaje ak pwomès ak lespwa. b~2 Janvye: Fèt Zansèt yo~b 2 janvye dedye a memwa zansèt yo. Se yon opòtinite pou Ayisyen sonje rasin yo, selebre eritaj kiltirèl ki pase de jenerasyon an jenerasyon. b~Fevriye: Kanaval, Lendi Gras, Madi Gras, Mèkredi Sann~b Mwa fevriye a make pa Kanaval, youn nan fèstivite ki pi kolore e ki pi dinamik ann Ayiti. Lari yo ranpli ak parad, mizik vivan ak dans sovaj. Mardi Gras se akimilasyon kanaval, ki te swiv pa sann Mèkredi, ki make kòmansman Karèm la. b~Avril: Pak, Jedi Sant, Vandredi Sen~b Selebrasyon Pak ann Ayiti gen ladann tradisyon relijye Jedi Gran ak Vandredi Sen. Se yon moman lapriyè ak refleksyon pou anpil Ayisyen. b~1 Me: Jounen Agrikilti ak Travay~b 1ye me dedye pou selebre travay ak enpòtans agrikilti nan lavi peyi a. Se yon opòtinite pou rekonèt efò travayè yo ak mete aksan sou sektè agrikòl la. b~18 me: Festival Drapo~b Jounen Drapo a selebre drapo ayisyen an, yon senbòl endepandans ak fyète nasyonal la. Ayisyen onore koulè yo epi sonje kouraj zansèt yo nan batay pou libète. b~23 me: Jounen nasyonal souverènte~b Jou sa a komemore rekonesans souverènte ayisyen an pa Frans an 1805. Se yon moman fyète nasyonal ak reyafime endepandans. b~Me - Out: Asansyon~b Asansyon an selebre ant Me ak Out, yon festival relijye ki make Asansyon Jezikri nan syèl la. b~Jen: Fèt Dye~b Fèt Dye, ke yo rele tou fèt kò ak san Kris la, se yon selebrasyon relijye enpòtan nan mwa jen. b~15 out: Sipozisyon Mari~b Sipozisyon Mari a se yon jou fèt kretyen ki make Asansyon Vyèj Mari a nan syèl la. Li fete ak ferve an Ayiti. b~20 septanm: anivèsè nesans Jean-Jacques Dessalines~b Dat sa a komemore nesans Jean-Jacques Dessalines, youn nan zansèt fondatè Ayiti yo e yon lidè kle nan lit pou endepandans la. b~17 oktòb: Lanmò Desalin~b 17 oktòb se yon jou komemorasyon lanmò Jean-Jacques Dessalines, ki raple enpak li sou istwa ayisyen an. b~1ye novanm: Jou tout Sen ~b Jou tout Sen se yon jou fèt relijye ki onore tout sen, selebre ak lapriyè ak vizit nan simityè. b~2 Novanm: Jou Mouri~b Jounen tout nanm yo se yon opòtinite pou rann omaj a moun ki mouri yo nan dekore tonm ak patisipe nan seremoni relijye yo. b~18 novanm: Komemorasyon batay Vertières~b Jou sa a onore viktwa desizif ayisyen an nan batay Vertières an 1803, ki te make fen okipasyon fransè a. b~Desanm 5: Jounen Dekouvèt~b 5 desanm selebre dekouvèt zile a pa Christopher Columbus an 1492. b~25 desanm: Nwèl~b Selebrasyon Nwèl ann Ayiti make pa reyinyon fanmi, manje fèt ak tradisyon relijye. Jou ferye ann Ayiti se pi plis pase repo nan lavi chak jou; sa yo se moman ki enkòpore nanm ak rezistans nan yon pèp. Chak selebrasyon bay yon opòtinite pou reyini ansanm, sonje sot pase a epi gade nan lavni ak espwa ak detèminasyon.

Newsletter

Abòne ak bilten nou an pou w rete enfòme de tout aktivite nou yo ak aktyalite sou Ayiti.

Dènye piblikasyon yo

Istwa

Istwa

Premye nasyon nwa ki te libere tèt li anba esklavaj ak pran endepandans nan men Lafrans an 1804 e ki te enfliyanse lòt mouvman liberasyon atravè mond lan, enspire lit pou libète ak egalite.

Bote natirèl

Bote natirèl

Ayiti beni ak peyizaj natirèl espektakilè, ki gen ladan plaj sab blan, mòn ak divèsite biyolojik rich.

Eritaj

Eritaj

Ayiti gen yon eritaj istorik rich, ki gen ladan sit tankou Sitadèl Laferrière ak Palè Sans-Souci, ki nan lis UNESCO Mondyal Eritaj.

Kilti

Kilti

Ayiti gen yon kilti rich ak divèsifye, enfliyanse pa eleman Afriken, Ewopeyen yo ak endijèn. Mizik, dans, atizay ak kizin ayisyen yo selebre atravè lemond.

  • +
    • Piblikasyon