Ayiti, yon peyi ki rich nan istwa ak kilti, sitiye nan kè rejyon Karayib la. Li te ye pou plaj idilik li yo, mòn majestueux ak moun akeyan, Ayiti se yon bèl bijou nan rejyon twopikal sa a. Men, ki kote Ayiti ye egzakteman nan Karayib la, e ki karakteristik jeyografik ki defini peyi sa a kaptivan?
Li atik la an :
Ayiti sitiye nan pati lwès zile Ispanyola, ki pataje ak Repiblik Dominikèn. Zile Ispanyola fè pati Zantiy yo, yon gwoup zile ki fòme rejyon Karayib la. Ayiti kouvri yon sipèfisi 27,750 km² e li apeprè 700 kilomèt nan sidès Florid, nan nò Kolonbi ak prèske 300 kilomèt de Kiba.
Kowòdone jewografik Ayiti yo se apeprè 18.97° latitid nò ak -72.29° lonjitid lwès. Chif sa yo mete Ayiti nan sant Karayib la, bò kote Oseyan Atlantik la sou bò solèy leve ak Lanmè Karayib la nan sid ak nan lwès. Pozisyon jeyografik li ba li yon klima twopikal, ak tanperati cho pandan tout ane a ak yon sezon lapli ant me ak oktòb.
Ayiti antoure pa plizyè zile ak peyi Karayib yo:
- Nan nò, Ayiti fwonte pa Oseyan Atlantik ak Lanmè Karayib la.
- Sou bò solèy leve, Ayiti pataje yon fwontyè ak Repiblik Dominikèn, peyi vwazen an ki okipe pati lès zile Ispanyola.
- Nan sid ak nan lwès, Ayiti tou gen bò lanmè Karayib la, ak litoral ki pwolonje pou plis pase 1,700 kilomèt.
Ayiti se yon peyi ki gen divès kalite peyizaj, ki ajoute nan cham li ak atirans touris li. Peyi a domine pa mòn ak ti mòn, ak Tiburon Peninsula ak Massif de la Selle ofri panorama espektakilè. Plaj Ayiti yo konnen tou pou bote yo, sitou sa ki nan Labadee, Jacmel ak Cayes.
Peyi a tou gen anpil rivyè, lak ak zòn kotyè ideyal pou espò nan dlo ak naje. Zile Gonâve, ki sitiye nan lwès Ayiti, se yon lòt kote ki gen bote natirèl, ki antoure pa dlo turkwaz lanmè Karayib la.
Kote jeyografik Ayiti nan Karayib la pa sèlman ideyal pou peyizaj li yo, men tou li pèmèt li tounen yon kalfou kiltirèl ant Amerik di Nò, Amerik Latin ak lòt zile Karayib yo. Pozisyon estratejik sa a te pèmèt Ayiti devlope yon kilti rich ak inik, enfliyanse pa istwa li, eritaj Afriken li, osi byen ke entèraksyon li ak pisans Ewopeyen an.
An rezime, Ayiti okipe yon pozisyon jeyografik estratejik nan rejyon Karayib la, nan kafou enfliyans kiltirèl, natirèl ak istorik. Kote li sou zile Ispanyola, ant Lanmè Karayib la ak Oseyan Atlantik la, fè peyi sa a yon kote privilejye, ideyal pou dekouvri peyizaj varye ak yon kilti kaptivan. Kit ou pasyone sou lanati, istwa oswa gastronomi, Ayiti ofri yon eksperyans inoubliyab nan kè Karayib la.
Facebook : https://www.facebook.com/haitiwonderland
Youtube : https://www.youtube.com/@haitiwonderland
Instagram : https://www.instagram.com/haitiwonderland/
Twitter : https://twitter.com/haitiwonderland
Linkedin : https://www.linkedin.com/in/haitiwonderland/
Nan annal istwa Ayiti, yon zile ki sitiye nan Karayib la nan papòt Gòlf Meksik la e ki pataje ak Repiblik Dominikèn, Jean-Jacques Dessalines parèt tankou yon Phoenix nan sann opresyon. Li te fèt esklav 20 septanm 1758 lakay Henri Duclos, nan Cormier (Grande-Rivière-du-Nord), nan koloni franse Sendomeng, Desalin se te yon kreyòl orijin Afriken (Afwo-Karayib). pandan abolisyon an 1794 reyalize atravè revòlt esklav, aktyèlman te sèvi kòm yon ofisye nan lame franse a pandan Revolisyon fransè a. Nan epòk sa a, lide libète ak egalite te nan kè enkyetid abitan koloni yo. Dessalines te patisipe aktivman nan batay kont fòs Panyòl ak Britanik yo, ansanm ak franse yo, nan Santo Domingo. Lè Jean-Jacques Dessalines te monte nan rang Lyetnan Jeneral, te vire kont franse yo pandan ekspedisyon Leclerc la, ke Bonaparte te voye Sen Domeng pou retabli otorite kolonyal ak esklavaj pandan Revolisyon ayisyen an. Apre yo te kaptire ak depòtasyon Tousen Louvèti an Frans nan dat 7 jen 1802, Desalin te pran yon wòl prensipal nan kontinye batay pou endepandans la. Li te dirije anpil batay, tankou batay Crête-à-Pierrot nan mwa mas 1802, kote li te galvanize sòlda li yo ak deklarasyon popilè li yo: "Kite moun ki vle rete esklav fransè yo kite fò a, se pou moun ki, okontrè, Ki moun ki vle mouri tankou moun ki lib, mete liy bò kote m ’." Nan dat 1ye janvye 1804, Jean-Jacques Dessalines te reyalize objektif endepandans yo te espere depi lontan lè li te pwoklame Ayiti kòm yon nasyon souveren, li te vin tounen dezyèm peyi nan Amerik yo ki te pran endepandans nan men yon pouvwa kolonyal. Li te vin premye lidè nasyon ki fèk fòme a e yo te rele l Anperè sou non James I. Sepandan, rèy enperyalis li a te make pa politik otoritè ak brital, tankou masak anpil kolon blan ak redistribisyon tè bay peyizan ki te nan men jeneral lame endepandans yo. Anplis de sa, li te òganize lachas pou delenkan nan vil la pandan y ap mete ann aplikasyon politik agrè solid, paske yo konsidere ke yo reprezante yon menas pou estabilite nasyon an, aksyon kontwovèsyal sa yo te lakòz divizyon nan sosyete ayisyen an. Desalin te asasinen 17 oktòb 1806 apre yon konplo kèk nan jeneral li yo te òganize nan lame ayisyen an, lanmò li te make fen peryòd kout men enfliyan li sou pouvwa a. Malgre konfli ki te genyen sou metòd li yo, yo rekonèt li kòm prensipal achitèk endepandans Ayiti e yo te onore non l an 1903 lè yo te atribiye a im nasyonal ayisyen an, La Dessalinienne, ki konpoze pa Justin Lhérisson. Finalman, gwo vizyonè Jean Jacques Dessalines. rete yon figi anblèm nan listwa Ayiti, rekonèt pou wòl li nan batay pou endepandans ak fen esklavaj nan rejyon an.
Nich sou kòt sid Ayiti, Jakmèl se yon vil ki pa janm sispann sedui ak bote natirèl li, achitekti kolonyal li ak enkwayab richès atistik li. Yo rele Jakmèl kapital kiltirèl peyi Dayiti, se yon kote kreyativite ap fleri e chak kwen lari sanble rakonte yon istwa inik. Chèche konnen kisa vil atistik sa a gen pou l ofri ak poukisa li merite yon plas espesyal nan pwochen vwayaj ou an Ayiti.
Abòne ak bilten nou an pou w rete enfòme de tout aktivite nou yo ak aktyalite sou Ayiti.
An Ayiti, lanse yon biznis antreprenarya souvan se yon gwo defi. Mank finansman, enfòmasyon ki gaye toupatou, mank vizibilite pou nouvo antrepriz lokal yo, ak difikilte pou jwenn mantora oswa patnè serye... Anpil antreprenè twouve yo ap fè fas ak defi yo poukont yo, sa ki anpeche inovasyon ak kwasans ekonomik peyi a.
Ayiti, yon zile Karayib kaptivan, se yon paradi twopikal souvan enkoni vwayajè yo. Ant plaj sab blan, peyizaj montay, kilti vibran ak istwa kaptivan, gem zile sa a ofri yon eksperyans inik ak inoubliyab. Si w ap chèche yon destinasyon natif natal, lwen wout bat yo, Ayiti se kote ki pafè pou yon avanti plen dekouvèt. Men poukisa Ayiti merite plas li pami pi bèl kote pou eksplore.
Premye nasyon nwa ki te libere tèt li anba esklavaj ak pran endepandans nan men Lafrans an 1804 e ki te enfliyanse lòt mouvman liberasyon atravè mond lan, enspire lit pou libète ak egalite.
Ayiti beni ak peyizaj natirèl espektakilè, ki gen ladan plaj sab blan, mòn ak divèsite biyolojik rich.
Ayiti gen yon eritaj istorik rich, ki gen ladan sit tankou Sitadèl Laferrière ak Palè Sans-Souci, ki nan lis UNESCO Mondyal Eritaj.
Ayiti gen yon kilti rich ak divèsifye, enfliyanse pa eleman Afriken, Ewopeyen yo ak endijèn. Mizik, dans, atizay ak kizin ayisyen yo selebre atravè lemond.
