Nouvèl / Jwèt

René Depestre, yon lavi nan Literati ak Angajman

René Depestre te fè premye rankont li ak solèy ayisyen an nan dat 29 out 1926 nan Jakmèl, yon gwo vil bò lanmè nan sidès Ayiti ki te akeyi nesans li. Li fè etid prensipal li ak Frè Enstriksyon Kretyen Jakmèl. Apre lanmò papa l an 1936, li kite manman l ak frè ak sè l pou l viv ak grann manman l. Li te fè etid segondè li nan lekòl segondè Alexandre Pétion nan Pòtoprens an 1944. Jodi a, li abite an Frans, peyi natiralizasyon li pandan plizyè deseni, e li rete yon gwo espri kreyatif, entelektyèl ak gwo temwen nan yon epòk trè. enpòtan nan istwa imen.

Belle-Anse, yon vilaj ant tradisyon, lanati ak potansyèl touris

Nich nan sidès Ayiti, Belle-Anse se yon destinasyon ki kaptive ak bote natirèl li ak istwa rich. Ti vil sa a, ki toujou souvan inyore pa wout touris prensipal yo, plen ak trezò ki merite yo dwe dekouvri. Plaj sovaj li yo, mòn enpoze li yo ak eritaj istorik inik li yo fè Belle-Anse yon pèl kache, pare pou sedui vwayajè yo nan rechèch nan otantisite ak trankilite. Belle-Anse, ki te fonde nan 18tyèm syèk la, toujou pote tras nan sot pase li. Istwa li, ki make pa chanjman nan non ak idantite, rann temwayaj sou boulvèsman politik ak sosyal ki te lakòz rejyon an. Depi epòk kolonyal la rive nan nesans Repiblik la, chak kwen vil la rakonte yon pati nan istwa Ayiti. Sa a pase rich konbine avèk yon lavi kiltirèl pwosede ki vibwan, kote festival lokal yo, tankou selebrasyon Sen Patwon an chak 10 desanm, ofri yon insight natif natal nan lavi moun nan lokalite yo. Rès istorik yo gaye nan tout vil la raple non sèlman epòk kolonizasyon an, men tou lit yo pou endepandans yo. Temwen sa yo nan tan lontan an, konbine avèk yon atmosfè kalm ak konsève, fè Belle-Anse yon kote kote listwa ak lanati mare annamoni. Ki sa ki fè Belle-Anse apa se san dout anviwònman natirèl espektakilè li yo. Finalman, plaj sa yo anvan dezè yo envite detant. Lagan Beach, ki kouvri ak pye palmis ak dlo kristal, ofri yon anviwònman idilik pou amater dezè, lwen foul moun yo nan destinasyon touris ki pi souvan. Bay Jacmel ki tou pre se yon vrè lajwa natirèl, pwomèt moman kalm ak chape. Vil la tou antoure pa mòn majeste, ideyal pou moun ki vle eksplore peyizaj ayisyen yo a pye, pandan y ap dekouvri divèsite biyolojik inik. Si resous natirèl Belle-Anse yo rich, yo frajil tou, e prezèvasyon espas sa yo rete yon pwoblèm enpòtan pou avni rejyon an.

Festival Ayiti Mond : Lè Kilti tounen yon zak reparasyon

Festival Ayiti Mond se yon gwo evènman kiltirèl ki vize mete an valè panse, memwa ak kreyasyon pèp ayisyen an, nan mitan vil Pari. Depi kèk ane, entelektyèl ayisyen Chadrac Charles ak ekip li ap pote inisyativ sa a, ki se yon espas pou pawòl, transmisyon ak refleksyon. An 2025, katriyèm edisyon an ap dewoule sou tèm sa a ki cho anpil : « Repare mond lan », e l ap fèt soti 25 jen pou rive 11 jiyè nan kapital fransè a. Gaël Octavia, ki ranpòte Pri Goncourt nouvèl 2025 la, ap envite onè. Bò kote li, plizyè lòt zanmi koz ayisyen an ak vwa pwisan nan literati ayisyèn lan ap reyini. Tankou : jeyograf Jean-Marie Théodat, Louis-Philippe Dalembert, Rocé, Mélissa Laveaux, Marie-Yemta Moussanang, Makenzy Orcel, Françoise Vergès, Lyonel Trouillot, Nicolas Idier, Nathania Périclès, Vladimir Delva, Sandra Dessalines, Claude Saturne, Kébert Bastien, Jude Joseph… ak anpil lòt ankò. Y ap rann omaj tou a Frankétienne ak Anthony Phelps, de gran ewo literati ayisyèn lan ki mouri ane sa a.

Ayiti, Yon Destinasyon Inik pou Eksplore

Lè nou pale sou Karayib la, imaj plaj sab blan, dlo turkwaz ak resorts abondan souvan vin nan tèt ou. Men, Ayiti ofri plis pase yon kat postal klasik. Avèk istwa kaptivan li, kilti pwosede ki vibwan ak peyizaj natirèl mayifik, Ayiti kanpe kòm yon destinasyon inik. Kit ou se yon renmen kilti, antouzyaste lanati oswa kirye manje, Ayiti se yon trezò yo eksplore. Chèche konnen poukisa peyi sa a merite yon plas pi wo nan lis vwayaj ou a.

7 plaj an Ayiti ki pral fè w reve: Bote, Serenite ak Richès Natirèl

Ayiti, yo te rele "Pèl Zantiy yo", chaje ak plaj eksepsyonèl ki temwaye richès litoral li yo. Peyi Karayib sa a anchante vizitè yo ak peyizaj espektakilè li yo, dlo turkwaz ak Ospitalite inik. Plaj sa yo, vrè pyè presye natirèl, ofri eksperyans inoubliyab, konbine detant, avanti ak mèvèy. Dekouvri 7 plaj ayisyen ki pa rate yo ki mete aksan sou potansyèl touris ak ekolojik peyi a.

Ki ansyen non Ayiti? Gade tounen sou sot pase li

Istwa peyi DAyiti byen lye ak diferan non peyi sa a te genyen pandan plizyè syèk. Non sa yo reflete epòk ak enfliyans ki te make zile a, depi lè pèp endijèn yo rive nan endepandans yo. Ann eksplore ansyen non Ayiti ak siyifikasyon istorik yo.