Madi 10 mas 2025, Fondasyon Haïti Jazz te anonse ofisyèlman lansman 18yèm edisyon Pap Jazz pandan yon konferans de pres ki te òganize ak patnè festival la, tankou anbasad Kanada, ki te reprezante pa S.E.M André François Giroux, anbasad Lafrans ki te reprezante pa S.E.M Antoine Michon, anbasad Espay ki te reprezante pa S.E.M Marco Peñin Toledano, ak anbasad Meksik, ki te reprezante pa M. Jesús Cisneros, chaje daffè ad hoc Meksik an Ayiti. Bank Repiblik Ayiti, ki te reprezante pa M. Rotchild Jean François Junior ak Mme Stéphanie St Louis nan Direksyon Kreyasyon Atistik ak Literè, Ministè Kiltirèl ak Kominikasyon, M. Joel Widmaier, direktè atistik festival la, ansanm ak direktè jeneral Fondasyon Haïti Jazz la, te pran tan pou esplike detay 18yèm edisyon sa a, enkli konpleksite lojistik ki genyen nan òganizasyon festival la ane sa a akòz sitiyasyon sekirite peyi a. Edisyon sa a ap dewoule soti 20 rive 22 mas 2025, epi li pral fèt nan kat lokal: Quartier Latin, Sant Kiltirèl Brezil-Ayiti, Enstit Frè a an Ayiti, ak Otèl Karibe.
Ayiti te fè yon abondans sou sèn nan mond lan nan seremoni ouvèti Je Olenpik 2024 yo nan Pari, te kaptire atansyon ak rad sansasyonèl. Inifòm atlèt ayisyen yo, ke Forbes konsidere kòm twazyèm pi remakab epi aklame pa lòt magazin, te depase sa yo nan anpil nasyon enfliyan nan mòd ak konsepsyon. Rekonesans sa a se rezilta yon kolaborasyon eksepsyonèl ant designer vizyonè Stella Jean ak atis ki renome entènasyonalman Philippe Dodard. Jodi a ann plonje nan mond lan nan Stylist talan Stella Jean la.
Nich sou kòt nòdès Ayiti, ant mòn vèt yo ak dlo azure nan Oseyan Atlantik la, se yon ti vil ki gen cham nye: Fort Liberté. Gèm istorik ak kiltirèl sa a plen istwa kaptivan, peyizaj pitorèsk ak richès kiltirèl ki kaptive vizitè atravè mond lan. Yon Eritaj Istorik Fò Libète dwe non li a ansyen fò ki bay sou vil la, yon vestij nan epòk kolonyal franse a. Bati nan 18tyèm syèk la pou pwoteje rejyon an kont envazyon etranje, fò sa a ofri sansasyonèl opinyon panoramique nan zòn ki antoure a, temwaye enpòtans estratejik li nan moman an. Jodi a, li sèvi kòm yon gwo atraksyon touris, ki ofri vizitè yo yon apèsi enpresyonan sou istwa ajite Ayiti. Kilti ak Tradisyon Richès kiltirèl Fort Liberté reflete nan tradisyon vibran li yo, mizik kaptivan ak atizana lokal yo. Rezidan vil la yo renome pou Ospitalite cho yo ak fyète nan eritaj yo. Vizitè yo ka plonje tèt yo nan kilti lokal la lè yo fè eksperyans natif natal cuisine kreyòl, gade pèfòmans dans tradisyonèl yo, oswa eksplore mache trè aktif kote yo ka jwenn yon varyete atizana fè a lamen, tankou skultur bwa ak penti vivan. Bote natirèl Anviwònman Fort Liberté yo plen ak trezò natirèl mayifik. Plaj sab blan yo ki aliyen ak pye palmis ofri yon anviwònman idilik yo detann ak tranpe solèy twopikal la. Amater deyò ap jwenn tou sa yo ap chèche nan mòn ki antoure yo, kote yo ka vwayaje nan lanati Fertile epi dekouvri kaskad dlo kache ak panorama mayifik. Fort Liberté, ak melanj kaptivan li nan istwa, kilti ak lanati, se yon destinasyon dwe vizite pou moun ki vle fè eksperyans vre sans nan Ayiti. Kit ou eksplore rès istorik yo, plonje tèt ou nan lavi chak jou moun nan lokalite yo oswa sezi nan bote natirèl nan zòn ki antoure a, ti vil sa a ofri yon eksperyans anrichisan ak memorab pou tout moun ki gen chans vizite li.
Sitiye nan Okap, Fort Saint-Joseph kanpe tankou yon gadyen an silans nan istwa Ayiti. Konstwi an de etap, an 1748 ak 1774, travay defansiv sa a te yon fwa yon eleman enpòtan nan sistèm pwoteksyon vil la kont atak kolonyal franse yo. Ansanm ak lòt fò tankou Picolet ak Magny, misyon li se te kontwole pasaj maritim yo ak defann souverènte ayisyen an. Sepandan, istwa li pa limite a fonksyon defansiv li. An 1802, Lè sa a, anba kontwòl jeneral Henry Christophe, fò a te vin sèn nan yon zak ewoyik nan rezistans. Te fè fas ak lame ekspedisyonè franse a, Christophe te bay lòd pou detwi magazin an poud ak pòtay antre nan fò a, konsa rann li tanporèman inutilisables. Jès vanyan sa a, byenke taktik, te kite sikatris ki pa efase sou estrikti fò a, ki temwaye eklatman feròs ant fòs kolonyal franse yo ak konbatan rezistans ayisyen yo. Mak istorik sa yo, ki toujou vizib jodi a, ofri yon fenèt sou tan pase peyi a. Yo pèmèt vizitè yo ak istoryen yo entèprete gwo batay ki te fòje idantite ayisyen an. Fort Saint-Joseph, kòm temwen rezistans ak lit pou libète a, enkòpore lespri endoptab pèp ayisyen an. Lè Gouvènman ayisyen an te rekonèt enpòtans istorik li a, li te klase ofisyèlman Fò Saint-Joseph kòm eritaj nasyonal an 1995. Rekonesans sa a te prepare wout pou efò restorasyon ki te vize pou prezève rès presye eritaj militè ayisyen an. Gras a kolaborasyon ant sektè piblik la ak finansman prive lokal yo, fò a dènyèman te retabli ak amelyore. Kidonk, Fort Saint-Joseph rete pi plis pase yon senp estrikti wòch. Se yon senbòl vivan nan rezistans ak detèminasyon pèp ayisyen an, ki raple tout vizitè yo ke istwa Ayiti anrasinen byen fon nan lit pou libète ak diyite imen. Pou dekouvri bijou listwa ayisyen an gras ak reyalite vityèl, ou ka vizite lyen sa a: https://haitiwonderland.com/haiti-virtual-reality-ht/monuments-histoire/haiti--fort-saint-joseph--visite- virtual/ 11
Ayiti, yon peyi zile nan Karayib la, se pi plis pase yon destinasyon touris. Li enkòpore yon senbòl rezistans, libète ak lit pou emansipasyon, yon egzanp istorik pou lemonn antye. Nan atik sa a, nou pral eksplore poukisa Ayiti konsidere kòm yon vre senbòl libète, mete aksan sou istwa li, kilti, ak wòl esansyèl li nan batay kont opresyon.
Ayiti, yon peyi ki rich nan istwa, kilti ak bote natirèl, souvan poze kesyon sou pozisyon jeyografik li. Kote peyi vibran sa a ki se batman kè Karayib la? Ann dekouvri ansanm kontinan kote Ayiti fè pati ak espesifik pozisyon jeyografik li.
Ayiti, yon zile Karayib kaptivan, se yon paradi twopikal souvan enkoni vwayajè yo. Ant plaj sab blan, peyizaj montay, kilti vibran ak istwa kaptivan, gem zile sa a ofri yon eksperyans inik ak inoubliyab. Si w ap chèche yon destinasyon natif natal, lwen wout bat yo, Ayiti se kote ki pafè pou yon avanti plen dekouvèt. Men poukisa Ayiti merite plas li pami pi bèl kote pou eksplore.
Ayiti, yon zile Karayib la ki gen gwo siyifikasyon istorik, yo konnen kòm premye repiblik nwa gratis nan mond lan. Vwayaj tumultuous li a, ponctué pa revòlt, lit pou libète ak endepandans, kite yon mak ki pa efase nan annal istwa lemonn.
Jean Wood Jude fèt Pòtoprens nan dat 10 oktòb 2001, se yon jèn powèt/slammer ayisyen ki gen 23 an. Talan li ak detèminasyon li nan pouswit pasyon powetik li pèmèt li sèvi kòz pwezi a epi li se youn nan pèsonaj ki pi koni nan monn powetik ayisyen an gras ak videyo kout ki emèt sou rezo sosyal yo. Akote aktivite atistik ak literè li, Jean Wood Jean se yon etidyan nan kominikasyon sosyal nan Fakilte Syans Imen (FASCH) nan Inivèsite Leta Ayiti. Pi byen konnen sou ti non Powèt an silans, li gen plis pase 200 000 patizan sou rezo sosyo li yo, li pibliye powèm regilyèman an fransè ak kreyòl. Liberasyon koleksyon li ki rele “waltz of a silent heart or Pantalèt Kè m” pral sèlman konfime talan jèn atis sa a.
Byenvini ann Ayiti, pèl Zantiy yo, kote istwa rich ak kilti pwosede ki vibwan melanje ak bèlte natirèl mayifik. Nich nan Karayib la, peyi sa a plen trezò pou dekouvri, ki ofri yon eksperyans natif natal pou vwayajè ki anvi pou nouvo sansasyon.
La cuisine haïtienne, riche et colorée, offre des plats savoureux comme le "Diri kole ak sòspwa" et le "Legim". Le Diri kole ak sòspwa, un mélange réconfortant de riz et de haricots rouges, est un pilier de l’alimentation haïtienne, souvent accompagné de viande ou de poisson. Le Legim, quant à lui, est un ragoût végétarien épicé fait de chou, de carottes, et d’épinards, épaissi avec de la purée d’aubergine et enrichi d’épices. Ces plats, profondément ancrés dans la tradition, symbolisent la fusion unique des influences africaines, françaises et taïno qui caractérise la cuisine haïtienne.
Ayiti, yon peyi ki rich nan listwa, kilti ak bote natirèl, se youn nan destinasyon ki pi kaptivan ak sou-estime nan Karayib la. Pandan plizyè ane, peyi sa a te wè nan yon prism negatif, men jodi a, Ayiti merite yo dwe redekouvwi. Si w ap mande poukisa vwayaje ann Ayiti kounye a, atik sa a pral konvenk ou ke kounye a se moman pafè a pou dekouvri zile inik sa a, plen sipriz ak trezò kache.
Konkou "Lèt pou Otè Mwen Pi Renmen an" se yon inisyativ ansanm CSmon Publishing, yon kay pibliye ki baze nan Virginia, Etazini, ak Salon Liv Port-au-Prince. Konkou a vize kreye yon platfòm kote jèn moun ki pasyone ak literati ka pataje afeksyon yo ak admirasyon yo pou otè ki make lavi yo atravè yon lèt dedye yo. Lèt sa a ka ekri an kreyòl ayisyen oswa an franse pa nenpòt jèn ki gen laj ant 18 ak 30 an k ap viv an Ayiti. Otè lèt la ka ayisyen oswa etranje, menm soti nan epòk Mwayennaj la. Konkou a te kòmanse nan dat 27 janvye, dat limit enskripsyon an, epi li ap kontinye jiska 15 avril, dat laremiz prim yo. Premye pri yo se 75,000 goud pou gayan an, 50,000 goud pou dezyèm plas la, ak 25,000 goud pou twazyèm plas la. Prim sa yo ap remèt pandan evènman an "Viv nan Proz ak Pwezi," òganize chak ane pa Salon Liv Port-au-Prince, ki pral fèt an 2025 nan Enstiti Frans Ayiti.
Nan kè majeste topografi ayisyen an, se yon bèl pyè bèl natirèl: Lake Péligre. Nich nan mòn yo nan rejyon santral Ayiti, lak atifisyèl sa a se yon bèl bagay pou rezidan lokal yo ak vizitè sezi menm jan. Soti nan kreyasyon istorik li rive nan enpòtans ekolojik li nan kontanporen, ann eksplore ansanm richès Lak Péligre. Orijin ak Istwa: Lac de Péligre se rezilta yon pwojè jeni anbisye ki te antreprann nan ane 1950. Nan epòk sa a, gouvènman ayisyen an, an kolaborasyon ak patnè entènasyonal yo, te antreprann konstriksyon baraj Péligre la sou rivyè Latibonit. Objektif prensipal la se te bay Ayiti gwo echèl elektrisite pandan y ap reglemante inondasyon rivyè pou pwoteje tè agrikòl anval. Ekoloji ak divèsite biyolojik: Anplis itilite li kòm yon sous enèji idwolik, Lake Péligre se lakay yo nan divèsite ekolojik rich. Dlo kalm nan lak la bay yon abita vital pou yon varyete de espès pwason natif natal, sipòte kominote lapèch lokal yo. Anplis de sa, forè ki antoure yo ak ti mòn ki sou fwontyè lak la se kay divès flora ak fon, ki kontribye nan prezèvasyon ekosistèm rejyonal la. Touris ak lwazi: Pou amater deyò ak amater lanati, Lake Péligre ofri yon foul moun nan opòtinite lwazi. Vizitè yo ka jwi vwayaj bato lapè sou dlo trankil nan lak la, ofri opinyon panoramique sou mòn ki antoure yo. Anplis de sa, santye randone nan forè kaka kleren pèmèt randone yo eksplore bote natirèl zòn nan. Lake Péligre reprezante pi plis pase yon senp kò dlo atifisyèl. Li se yon temwayaj vivan nan entèlijans imen ak bote natirèl Ayiti. Kòm yon destinasyon touris émergentes, li ofri vizitè yo yon eksperyans Immersion nan lanati, pandan y ap mete aksan sou enpòtans enpòtan nan konsèvasyon anviwònman an. Lè nou prezève trezò natirèl sa a, nou tou prezève avni dirab planèt nou an.
Nich nan kè lanmè Karayib la, Repiblik Ayiti revele cham inik li yo, ak fyète melanje eritaj istorik rich li yo ak nati twopikal mayifik. Zile majestueux sa a, bèso premye repiblik nwa endepandan an, kontinye jodi a enkòpore rezistans ak lespri libète ki te fòme desten inik li.
Premye nasyon nwa ki te libere tèt li anba esklavaj ak pran endepandans nan men Lafrans an 1804 e ki te enfliyanse lòt mouvman liberasyon atravè mond lan, enspire lit pou libète ak egalite.
Ayiti beni ak peyizaj natirèl espektakilè, ki gen ladan plaj sab blan, mòn ak divèsite biyolojik rich.
Ayiti gen yon eritaj istorik rich, ki gen ladan sit tankou Sitadèl Laferrière ak Palè Sans-Souci, ki nan lis UNESCO Mondyal Eritaj.
Ayiti gen yon kilti rich ak divèsifye, enfliyanse pa eleman Afriken, Ewopeyen yo ak endijèn. Mizik, dans, atizay ak kizin ayisyen yo selebre atravè lemond.
