Dekouvri Ayiti nòmalman nan kay la

7 bagay ou dwe konnen sou Ayiti

Ayiti se pi plis pase yon zile Karayib la. Li se yon peyi ki rich nan istwa, kilti, gastronomi, ak lanati. Dèyè defi li te rankontre yo, Ayiti klere ak eritaj inik li ak gwo wòl istorik li. Men sèt reyalite kaptivan ki montre poukisa Ayiti se yon peyi ki gen fyète.

Ayiti ak pri endepandans la

Ayiti se konnen pou istwa enpòtan li ak wòl enpòtan li nan batay kont esklavaj ak pou endepandans. Peyi a te pran endepandans nan men Lafrans le 1ye janvye 1804, li te vin premye repiblik nwa endepandan nan mond lan e premye peyi nan Amerik yo ki te aboli esklavaj. Sepandan, endepandans sa a te gen yon pri menmen, efè yo toujou santi jodi a.

Vertières, Fort Mazi : Verite istorik ;

Si w gade mo vertière a nan yon diksyonè fransè, ou p ap jwenn li pou pè ke mond lan pa konnen kote sa a reprezante talon Achilles lame Ewopeyen an ki pi pwisan. Anplis de sa, yon sèl sa a te jis genyen siksè kanpay lès la. Istoryen fransè yo nan epòk la te efase kote jeyografik sa a nan rada listwa paske yo pa t vle rakonte istwa a jan li ye a nan sans esplike premye gwo imilyasyon lame ekspedisyonè franse a pa bann esklav ki te totalman inyorans nan atizay fè lagè, anpil mwens nan manyen zam yo. Sepandan, lagè analfabèt sa yo te mete lame Napoleon an, ki te pi pwisan nan epòk sa a, lè l sèvi avèk mwayen ki te genyen yo. Lame ekspedisyonè sa a, apre li te mete Ewòp ajenou, ta pral fè eksperyans premye dechoukay li pa esklav nan kote jeyografik sa a, ki sitiye nan depatman Nò Ayiti. Istwa komik, vil sa a pa sou lis mo fransè yo menm si yo bay enpòtans istorik li, li ta dwe nan kè istwa inivèsèl la, lwen pou l fini ak envensibilite lame ki pa venk la. Pou pa ofanse mèt blan yo, okenn lidè politik pa janm mande poukisa vertière pa parèt nan okenn diksyonè franse? Sepandan, yo selebre batay sa a ak gwo lapenn chak 18 novanm. Ala ipokrizi istorik pami dirijan nou yo! Apre Vertière anpil lòt kote istorik yo trangle pa istoryen yo nan lòd yo kache ekstrèm atwosite kolon franse yo sou esklav yo. Se nan kontèks trangle istorik sa a ke "Fort Mazi" pa mansyone nan liv listwa lekòl yo. Sa a sitiye nan Petit-Goave, 2yèm seksyon minisipal, lokalite Arnoux. Nou te rankontre mega fò sa a, pandan yon klinik mobil finanse antyèman pa Fondasyon Ernest Junior, yon fondasyon charitab ki travay nan sektè sosyal la, patikilyèman nan domèn atizay ak mizik Daprè rezidan yo, pi ansyen nan lokalite sa a, fò sa a kolon yo te bati sou omwen 20 kare latè. Se te yon gwo konplèks militè divize an konpatiman, avanpòs, chanm tòti, chanm pou trete kolon, yon gwo legliz Katolik, yon simityè. Sepandan, nou pa janm pale de fò sa a tèlman ke pwofesè listwa nan vil Petit-Goave inyore l. Sètènman, disparisyon an vle nan fò sa a anba rada a nan listwa antere atwosite yo, barbari yo, pinisyon ki pi iniman kolon yo sou esklav yo. Gade byen nan reyalite a, tout bagay sanble vre ke li se pi gwo fò ki te janm bati pandan peryòd kolonizasyon an. Anplis, li pwobableman sanble pi fò an relasyon ak enpòtans li. Sonje ke Vertière egziste sèlman nan liv listwa lekòl ayisyen yo alòske Fort Mazi pa parèt, pi piti nan diksyonè franse oswa liv istwa. Sa a eksplike poukisa fò sa a te yon kote sekrè kote kolon yo pratike krim ak atwosite ki te depase konpreyansyon moun. Èske se pa yon dezi klè nan istoryen yo kache sa ki fò sa a imans bati sou omwen 20 mozayik sou tè a te reyèlman? Dekouvri istwa Ayiti: Yon istwa kaptivan pou eksplore! : https://haitiwonderland.com/haiti/histoire/decouvrez-l-histoire-d-haiti--un-recit-fascinant-a-explorer/81

Sumfest: Yon festival ou pa dwe rate an Ayiti an ete

Si w ap chèche yon eksperyans mizik inoubliyab ete sa a, pa gade pi lwen pase Sumfest an Ayiti. Festival sa a ki enkoni reyini pi gwo non nan sèn mizik ayisyen an pou yon wikenn fou, tout nan yon kad idilik bò lanmè Se poutèt sa Sumfest se evènman ki pa dwe rate pou tout moun ki renmen mizik ak kilti ayisyen.

Ki non vre Ayiti pandan tout listwa?

Ayiti, yon peyi ki rich nan istwa ak kilti, te gen plizyè non pandan syèk yo, chak reflete yon peryòd enpòtan nan evolisyon li. Non sa yo revele idantite a chanje nan zile a, soti nan epòk pre-Kolonbyen rive jodi a. Ann dekouvri ansanm diferan non teritwa anblèm sa a te genyen ak siyifikasyon yo.

Dans tradisyonèl ayisyen, yon od pou kilti ak rasin Ayiti

Dans tradisyonèl ayisyen an rich nan istwa ak siyifikasyon. Li konstitye yon pati esansyèl nan kilti ayisyen an. Pratike pandan divès selebrasyon tankou festival ak seremoni relijye, li se nan sans li yo, yon temwayaj vibran sou rezistans ak kreyativite nan yon pèp ki gen rasin yo byen fon nan yon sot pase kaptivan. Atravè ritm, mouvman ak kostim li yo, dans sa a rakonte istwa, selebre tradisyon ak ini tout jenerasyon ayisyen.